Jaarlijks krijgen enkele tienduizenden Nederlanders te kampen met whiplash letselschade ten gevolge van een ongeval. In de praktijk zorgt een whiplash associated disorder dan ook voor pijn, een verlies aan levensvreugde en allerhande psychische en emotionele klachten. Voor die categorieën schade hebt u recht op een smartengeldvergoeding. Hoeveel smartengeld u krijgt bij whiplash klachten? Dat varieert van situatie tot situatie. We leggen het een en ander uit en bespreken twee praktische voorbeelden.
Wanneer u het slachtoffer wordt van een ongeval en daarbij schade ondervindt, dan heeft u recht op een schadevergoeding. Deze schadevergoeding moet enerzijds de materiële schade dekken. Het gaat dan bijvoorbeeld om de schade aan uw wagen en om de medische kosten. In de praktijk is uw schade echter ruimer dan enkel dat. U zal ook immateriële schade hebben, zoals pijnschade. Ook in dergelijke gevallen heeft u recht op een schadevergoeding. Het is wel zo dat de materiële schade berekenen eenvoudiger is dan het smartengeld berekenen bij een whiplash associated disorder, maar moeilijk gaat gelukkig ook.
Diagnostische apparatuur kan het niet altijd concreet aanduiden, maar door de hevige slingerbeweging kunnen er scheurtjes ontstaan in de nekspieren, in de rug- en nekwervels en zelfs in het zenuwstelsel. Soms treden bijhorende klachten als nek- en hoofdpijn zelfs pas weken later op, waardoor u maar beter meteen bij een arts langsgaat om het een en ander vast te stellen. Die pijnklachten kunnen een grote invloed hebben op uw levensvreugde en kunnen resulteren in andere psychische klachten.
Dergelijke pijnklachten kunnen worden opgenomen in de schadeclaim. Weet wel dat het aantonen van (de hoegrootheid van) pijn een moeilijk gebeuren is. Vaak wordt er ook verwezen naar andere criteria, zoals bijvoorbeeld het verlies van levensvreugde, het niet meer met de kinderen kunnen spelen, verdriet en schaamte, depressie, hobby's die niet meer kunnen uitgeoefend worden, economisch verlies door een stijgend aantal ziektedagen, etc. Vertel onze letselschade juristdaarom altijd concreet hoe uw leven is gewijzigd sinds het whiplash letsel.
Een whiplash letselgaat bijna altijd samen met psychische en emotionele klachten. Het gaat zelfs zo ver dat verzekeraars al eens durven beweren dat het 'allemaal tussen de oren zit'. Wat er ook van moge zijn: ook psychische en emotionele schade komt voor vergoeding in aanmerking. Vaak vallen psychische klachten als angst, verdriet, schaamte en neerslachtigheid terug te brengen tot het whiplash schadegeval. De begroting van dergelijke klachten in een schadeclaim is vaak niet eenvoudig en wordt dan ook gebaseerd op diverse rechterlijke uitspraken, die variëren op basis van verschillende factoren die we graag nog even aanhalen.
De ANWB Smartengeldgids kan een goede leidraad zijn voor het bepalen van de smartengeldvergoeding, maar in de praktijk is dat ook gewoon een vertaling van eerdere gelijksoortige uitspraken door rechtbanken. Het is op basis van die uitspraken dat we weten welke factoren de hoogte van de smartengeldvergoeding kunnen beïnvloeden.
De basis van het smartengeld berekenen bij een whiplash associated disorder is nog steeds dat de effectieve schade moet worden vergoed. Het is aan het slachtoffer (of zijn advocaat) om deze schade voldoende aannemelijk te maken. Medische verslagen moeten steeds voor de nodige objectiviteit zorgen. Ze kunnen bijvoorbeeld de psychische ongemakken in kaart helpen te brengen, waardoor het smartengeld berekenen bij een whiplash associated disorder eenvoudiger wordt.
In de praktijk is het echter zo dat bepaalde objectief vast te stellen factoren vaak resulteren in oplopend whiplash smartengeld. Een belangrijke factor is bijvoorbeeld heel vaak de leeftijd van het slachtoffer. Dat is ook logisch: een jonger persoon zal langer moeten leven met de emotionele of fysische pijn en dat ook net gedurende de fleur van zijn of haar leven. In de praktijk is een jongere leeftijd zo goed als altijd een grond om een hogere smartengeldvergoeding toe te kennen, althans als het ook verband houdt met de impact van het letsel.
Dat laatste is immers ook belangrijk, waarbij de duur een minstens even cruciale factor is. Hierbij hebben we het onder andere over de duur van de ongemakken, de duur van het ziekenhuisverblijf en de hersteltijd. In het geval van pijn houdt men rekening met hoe erg de pijn is of was. Zoals eerder gezegd, is dat erg subjectief en is het heel moeilijk om dat aan de hand van objectieve criteria vast te stellen. Natuurlijk zal er wel een verschil zijn tussen bijvoorbeeld een lichte hoofdpijn en aanhoudende rug- en nekpijn. Daar zal dan ook rekening mee gehouden worden als men overgaat tot het smartengeld berekenen bij een whiplash associated disorder.
Als u een idee wilt krijgen van de hoogte van de smartengeldvergoedingen, kan u altijd eens een kijkje nemen in de ANWB Smartengeldgids. Toch moet ook dit instrument louter gezien worden als een gids en zeker niet als een juridisch bindend hulpmiddel. Ook dat kunnen we niet voldoende benadrukken.
De ANWB Smartengeldgids brengt de door de Nederlandse rechters toegekende schadevergoedingen in kaart en biedt een leidraad. Het zorgt ervoor dat schadevergoedingen objectiever kunnen worden vastgesteld. Deze gids wordt onder meer gebruikt door verzekeraars en juristen, terwijl ook rechters er erg veel belang aan hechten. In de gids is per schadegeval weergegeven hoe hoog de toegekende smartengeldvergoeding was. Deze vergoeding wordt ook geïndexeerd of aangepast naar de huidige levensstandaard. Want met 1000 euro kon u in 2005 veel meer kopen dan in 2022.
U moet wel weten dat de ANWB Smartengeldgids geen kant-en-klaar instrument is. Elk schadegeval is uniek en verdient een eigen beoordeling. Vaak is het wel mogelijk om raakvlakken te vinden tussen verschillende schadegevallen en dan kan en ANWB Smartengeldgids zeker nuttig zijn. Hoe dan ook zijn er vrijwel altijd redenen om af te wijken van de bedragen die vroeger werden toegekend. Een letselschadeadvocaat zal de verzekeraar of de rechter op een objectieve manier informeren over wat een passende schadevergoeding is. Hierbij zal men het smartengeld berekenen bij een whiplash associated disorder en dus niet zomaar de bedragen uit de ANWB Smartengeldgids overnemen.
Om toch even aan te tonen welke smartengeldvergoeding er kan worden verwacht, geven wij alvast twee voorbeelden mee die we kennen uit de juridische praktijk.
Zo was er bijvoorbeeld een vrouwelijk slachtoffer met een whiplash letsel. Zij ervoer uiteenlopende beperkingen in haar professionele werkzaamheden en ervoer ook pijn bij het tillen, duwen en bij het draaien van het hoofd. Ze had tevens moeilijkheden om zich te concentreren en had duidelijke vermoeidheidsklachten. Die laatste klachten zouden intussen afgenomen zijn en een en ander zat in een helende lijn. Er werd een smartengeldvergoeding van 4500 euro toegekend.
Dat de smartengeldvergoeding ook hoger kan zijn, dat merken we aan een uitspraak van de rechtbank te Zwolle. Hier had het slachtoffer last van chronische pijn, concentratieproblemen, vergeetachtigheid en een snellere vermoeidheid. Het feit dat het slachtoffer niet langer zijn hobby kon uitvoeren, is zeker niet onbelangrijk. Zijn invaliditeitspercentage bedroeg 24% en er was een zekerheid dat de genoemde klachten blijvend zouden zijn. In dit geval werd een smartengeldvergoeding van 12.000 euro toegekend. Zoals u merkt: de smartengeldvergoeding wordt steeds aangepast op basis van de unieke situatie, waardoor het berekenen ervan echt wel specialistenwerk is.
De ANWB Smartengeldgids is in feite een rechtspraakverzameling, niets meer en niets minder. Gaat men over tot het smartengeld berekenen bij een whiplash associated disorder, dan is de rechtspraak uiteraard heel belangrijk. Maar het is zeker geen heilig huisje waar niet van kan worden afgeweken.
Gevalsvergelijking is bovendien enkel een oplossing als er voldoende gevallen zijn om te vergelijken én als de gevallen vergelijkbaar zijn. Dat is niet altijd zo. Men zal dan zoeken naar gevallen die min of meer soortgelijk zijn of waarbij bepaalde klachten wel te vergelijken zijn, hoewel de oorzaak misschien elders ligt.
In het verleden heeft men dat trachten op te lossen door de introductie van smartengeldformules, maar dat is geen succes gebleken. Het probleem is dat formules veel te rigide zijn en niet altijd het gewenste resultaat opleveren. Daarom kunnen we het smartengeld berekenen bij een whiplash associated disorder maar beter overlaten aan een expert.
Verder kan ook rechtsvergelijking een rol spelen wanneer we het smartengeld berekenen bij een whiplash. Het is geen vaste regel dat de rechter over de landsgrenzen heen moet kijken. En wat men in andere landen doet, is sowieso nooit beslissend. Rechtsvergelijking kan dus nooit het enige argument zijn, maar het kan een rechter wel aanzetten om een hogere of een lagere smartengeldvergoeding toe te kennen en om af te wijken van de bedragen die in de ANWB Smartengeldgids zijn opgenomen.
Niet alleen moet men de materiële schade en het smartengeld berekenen bij een whiplash associated disorder, bovendien kan het bedrag van de te betalen schadevergoeding worden verhoogd met de wettelijke rente. Wanneer een aansprakelijke verplicht is om een schadevergoeding te betalen en dat niet meteen doet, moet hij een rente betalen op de schadevergoeding. Deze rente begint te lopen vanaf de dag waarop de aansprakelijke in verzuim is. De verplichting om wettelijke rente te bepalen, kan zelfs niet door de redelijkheid en de billijkheid opzij worden geschoven.
Op basis van een interpretatie van de wettelijke regels hieromtrent, begint de verplichting om wettelijke rente te betalen al te lopen op de dag die volgt op de dag waarop de onrechtmatige daad heeft plaatsgevonden. De betaling van de rente vindt een verklaring in het feit dat slachtoffers schade ondervinden omdat ze moeten wachten op het geld. Ze moeten namelijk eerst zelf bepaalde onkosten maken. Het slachtoffer hoeft deze schade niet aan te tonen, het wordt automatisch vergoed door de wettelijke rente. In tegenstelling tot wat we zien bij het smartengeld berekenen bij een whiplash associated disorder is de wettelijke rente dus heel eenvoudig te berekenen.
Een whiplash letsel is altijd een moeilijke zaak. Niet alleen worden de gezondheidsklachten van een whiplash vaak betwist, bovendien zijn ze ook niet altijd even makkelijk aan te tonen. Nog meer dan bij andere schadegevallen is de kans op lange procedures vrij groot, waardoor een gespecialiseerde en goede letselschade advocaat zich altijd opdringt.
De letselschade advocaat zal u doorverwijzen naar specialisten en op basis hiervan een geschikte smartengeldvergoeding trachten te bekomen. Hij zal voor u het smartengeld berekenen bij een whiplash associated disorder en zal het geld achternagaan. De letselschade advocaat ontzorgt u bovendien van verdere akkefietjes en zal bijvoorbeeld zelf contact opnemen met de verzekeraar van de aansprakelijke partij. Dat het aangewezen is om te kiezen voor een letselschade advocaat in plaats van een letselschaderegelaar, kan dan ook niet voldoende worden benadrukt.