In mijn laatste blog schreef ik dat behoeften van letselschadeslachtoffers niet louter financieel zijn. Zij willen vooral hun leven na een ongeval weer op de rails krijgen. Anders gesteld, slachtoffers willen de regie over hun leven en zelfstandigheid weer terug. Ik sloot mijn blog af met de volgende constatering: “In een letselschadezaak draait het dus niet om geld alleen: geld is het middel om het doel – herstel in de oude toestand – te realiseren.” Op veel fraaiere wijze werd dit door professor Lindenbergh als volgt verwoord:
“Goed beschouwd is schadevergoeding, zeker bij letsel, in essentie een financiering van herstelmaatregelen en een compensatie voor verlies dat zich door herstel niet laat wegnemen.”
Herstel is “hot” in de letselschadewereld. Tal van congressen en cursussen gaan de laatste tijd over de noodzaak om meer aandacht te besteden aan herstel en herstel-bevorderende maatregelen. Ondanks deze aandacht voor herstel, merk ik in mijn praktijk bij verzekeraars toch een behoorlijke weerstand. Dat is opmerkelijk, omdat de verzekeraar net als het slachtoffer financieel belang heeft bij een zo goed mogelijk herstel van het slachtoffer. De verzekeraar moet het verlies dat zich niet laat herstellen immers vergoeden in geld.
Daarnaast is het onderzoeken en faciliteren van een kwalitatief zo goed mogelijk leven voor het slachtoffer na een aansprakelijke gebeurtenis wat mij betreft ook niet minder dan een maatschappelijke plicht dat verzekeraars zouden moeten (willen) nastreven. Bij maatschappelijk verantwoord ondernemen door verzekeraars hoort ook dat je slachtoffers en hun problemen serieus neemt, en met hen en hun advocaat meedenkt aan oplossingen voor die problemen.
De weerstand om mee te denken – en te betalen – aan herstel bevorderende maatregelen is het grootst bij slachtoffers die kampen met whiplashproblematiek. In die zaken is de reflex van nog teveel verzekeraars de volgende: “wat je niet ziet, bestaat niet”, waarna dan al vrij snel de loopgraven worden ingenomen. Het slachtoffer moet maar bewijzen dat hem of haar iets mankeert, en dat dat dan nog door het ongeval komt ook. Voorschotten worden vaak niet- of te laat uitgekeerd (met financiële zorgen en extra stress tot gevolg), en uiteindelijk moeten tijdrovende medische expertises dan uitkomst bieden. Uit onderzoek blijkt dat al deze omstandigheden aan herstel aan het slachtoffer in de weg staan.
In Australië heeft men al eens onderzoek gedaan waarbij slachtoffers die op een meer slachtoffervriendelijke wijze werden behandeld (in begin geen discussie causaliteit, vlot uitkeren van voorschotten), werden vergeleken met een groep slachtoffers van wie de schadezaak nog op de oude wijze (meer in een conflictmodel) werd behandeld. Uit dit onderzoek bleek dat de eerste groep na enkele maanden veel minder klachten rapporteerde dan de groep slachtoffers bij wie de schades op de traditionele wijze werden behandeld.
In Nederland hebben we het Pandora-project gekend (rond 2011), waarbij slachtoffers met whiplashklachten de eerste maanden na het ongeval alle medewerking kregen bij hun pogingen om te herstellen en waarbij ook snel – zonder teveel discussie – voorschotten werden verstrekt. Hoewel de resultaten van dit project veelbelovend waren, is het project nooit in beleid vormgegeven. Integendeel, het lijkt erop – dat is in ieder geval wel mijn indruk bij bepaalde verzekeraars – dat we weer terug bij “af” zijn, en de discussie in whiplashzaken alleen maar verhardt. Dat is jammer, en – zeker ook gelet op de lessen die wij uit Australië kunnen leren – een gemiste kans.
In enkele schadezaken zijn wij bij SAP procedures gestart waarbij wij de rechter vragen om de verzekeraar te veroordelen om mee te werken aan het faciliteren en financieren van herstel bevorderende maatregelen. Hoewel wij bij SAP dergelijke procedures niet schuwen en graag bijdragen aan rechtsontwikkeling, is het natuurlijk wel vreemd dat het überhaupt zo ver moet komen. Focus op herstel zou toch in het DNA van iedere verzekeraar moeten zitten?
Wij denken bij SAP in ieder geval graag mee over een manier van schadebehandeling die meer recht doet aan het slachtoffer. Denkt u met ons mee?
