In deze blog gaat het niet over de algemene verslaving aan smartphones, maar beperk ik mij tot de Pokémonspelers, die alleen nog oog lijken te hebben voor hun telefoon. In Nederland alleen al spelen gemiddeld 3,85 miljoen mensen Pokémon Go. Het lijkt een onschuldig spel, maar door onoplettendheid van Pokémonspelers moeten automobilisten extra goed opletten, omdat de Pokémonspelers dat doorgaans niet doen. Wat als een Pokémonspeler geschept wordt door een auto, omdat de Pokémonspeler naar zijn telefoon staart in plaats van het verkeer in de gaten houdt? En wie is dan aansprakelijk? In deze blog bespreek ik de aansprakelijkheid van de automobilist. In een volgende blog zal worden ingegaan op mogelijke aansprakelijkheid van de softwareproducent.
Wat is Pokémon Go eigenlijk?
Het idee van Pokémon Go is dat je de wijde wereld intrekt om zoveel mogelijk Pokémons te vangen. Je loopt met je telefoon over straat en ziet in de verte een Pokémon. Je loopt ernaartoe, swipet je Pokéball in de richting van de Pokémon en vervolgens mag je de Pokémon aan je collectie toevoegen. Dit lijkt allemaal leuk en aardig, maar wat als je door een auto wordt geraakt omdat de door jou gewilde Pokémon zich net aan de andere kant van de straat bevindt en jij zonder te kijken de straat oversteekt?
Afgelopen zomer is de app op de markt gebracht en werd het een grote hit. In het nieuws verschenen niet alleen succesverhalen, maar werd ook geschreven over gevaarlijke situaties zoals Pokémonspelers die op het spoor naar Pokémons aan het zoeken waren. De kans op een ongeval is dan ook groot.
Wie is aansprakelijk?
De Pokémonspeler die te voet de wijde wereld intrekt om Pokémons te verzamelen heeft in beginsel een redelijk sterke positie, omdat voetgangers extra beschermd worden in het aansprakelijkheidsrecht. De voetganger kan namelijk een beroep doen op artikel 185 Wegenverkeerswet. Dit artikel beschermt de zwakke verkeersdeelnemer ten opzichte van de sterke verkeersdeelnemer. Een automobilist is een sterke verkeersdeelnemer omdat hij in tegenstelling tot een voetganger minder vatbaar is voor ernstig letsel.
De automobilist kan aan aansprakelijkheid ontkomen door te bewijzen dat er sprake is van overmacht. Overmacht gaat niet snel op, omdat de automobilist in dat geval geen enkel verwijt moet kunnen worden gemaakt. Een automobilist moet zelfs rekening houden met onvoorzichtig verkeersgedrag van de Pokémonspeler en moet zijn eigen rijgedrag daarop aanpassen. Het is zelfs zo dat indien een Pokémonspeler jonger dan 14 jaar is, de automobilist alleen een geslaagd beroep op overmacht kan doen indien er sprake is van opzet of daaraan grenzende roekeloosheid. De rechter heeft tot nu toe nog maar zelden aangenomen dat er sprake is van opzet of daaraan grenzende roekeloosheid. De automobilist moet namelijk bewijzen dat de Pokémonspeler zich bewust was van het gevaar. De jonge leeftijd maakt natuurlijk weer dat die bewustheid vaak ontbreekt. Deze jonge Pokémonspelers worden extra beschermd, omdat zij nog minder goed in staat zijn verkeerssituaties in te schatten en de gevolgen van een ongeval voor kinderen zeer ingrijpend kunnen zijn.
‘Eigen schuld, dikke bult’?
Wel kan de automobilist een beroep doen op eigen schuld van de Pokémonspeler. Het uitgangspunt in de rechtspraak is dat iemand van 14 jaar of ouder in beginsel 50% van zijn schade vergoed krijgt en iemand jonger dan 14 jaar in beginsel 100%. De ‘oudere’ Pokémonspeler zal meer schade vergoed krijgen indien er omstandigheden zijn die aan de automobilist zijn toe te rekenen. Denk bijvoorbeeld aan de automobilist die geen knipperlicht aangeeft bij het afslaan. Indien er alleen omstandigheden zijn die aan de Pokémonspeler zijn toe rekenen, zoals bijvoorbeeld het oversteken zonder te kijken, zal de vergoedingsplicht niet meer dan 50% zijn.
Daarnaast zijn ook de ernst van het letsel van de Pokémonspeler (denk aan het verschil tussen een dwarslaesie of een gekneusde vinger), de leeftijd van het slachtoffer en de mate van verwijtbaarheid van de fouten van de Pokémonspeler en de automobilist van belang voor de beoordeling of de automobilist meer dan 50% moet vergoeden.
Pokemon Go! Maar wel voorzichtig!
Niet ieder ongeval is hetzelfde. Zo heb ik in deze blog alleen nog maar gesproken over een ongeval tussen een automobilist en de lopende Pokémonspeler. Ondanks dat voetgangers (en dus veel Pokemonspelers) beschermd worden in het aansprakelijkheidsrecht, is het raadzaam wel op het verkeer te blijven letten. In een volgende blog zal de rol en de mogelijke aansprakelijkheid van de softwareproducent van de Pokemon-Go app worden besproken.
