Het kan voorkomen dat degene die een ander letsel toebrengt niet verzekerd is. Om te voorkomen dat het slachtoffer niets bij de dader kan halen en dus met zijn eigen schade blijft zitten, zijn er door de Nederlandse wetgever verschillende vangnetregelingen gecreëerd.
Geweldsmisdrijven
Het spreekt voor zich dat je geen aansprakelijkheidsverzekering kan afsluiten voor geweldsmisdrijven. Daders van geweldsmisdrijven zijn echter vaak “kale kippen” en iedereen weet dat je hiervan niet kan plukken. Daarom kan je als slachtoffer van een geweldsmisdrijf je vordering in het strafproces voorleggen bij de strafrechter en kan de overheid garant staan voor de te betalen vergoeding, voor het geval de dader de schade niet vergoed. Daarnaast kan je als slachtoffer ook een tegemoetkoming krijgen bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven.
Onverzekerde motorrijtuigen
Ook als er een ongeval met een auto gebeurd, waarvan de eigenaar niet verzekerd is of als de veroorzaker van een ongeval met een motorvoegtuig onbekend blijft, kan een slachtoffer diens schade niet verhalen op de aansprakelijke partij. Ook hiervoor is een vangnetregeling: een slachtoffer kan in zo’n geval een vergoeding krijgen van Waarborgfonds Motorverkeer, een stichting die speciaal in deze gevallen vergoedingen uitkeert, zodat het slachtoffer zijn schade vergoed kan krijgen.
Toch zijn er ook gevallen waarbij een slachtoffer met zijn schade blijft zitten, bijvoorbeeld als iemand niet verzekerd is of als er opzet in het spel is. Te denken valt aan een situatie, waarbij een fietser die geen aansprakelijkheidsverzekering heeft een ongeval veroorzaakt of dat dezelfde fietser met opzet een schade en/of letsel veroorzaakt.
Uiteindelijk kan de schade altijd nog worden verhaald op de veroorzaker zelf, maar als de schade hoog oploopt, kan een veroorzaker deze schade veelal niet voldoen.
‘Opzet-clausule’ in de polisvoorwaarden
Verzekeraars hebben een “opzet-clausule” in hun algemene voorwaarden staan. Als er sprake is van opzet aan de zijde van de veroorzaker, keert een verzekeraar in dat geval niet altijd uit. Alhoewel er enige logica achter deze clausule schuilt (je verzekert je voor onvoorziene gebeurtenissen en bij opzet is het geen onvoorziene gebeurtenis), moeten we ons afvragen of het redelijk is dat een slachtoffer met letsel met alle schade blijft zitten.
Alternatieven?
Bekeken zou moeten worden of het ook voor deze gevallen niet mogelijk is om de schade door een fonds te laten uitkeren. Zo wordt het Waarborgfonds gefinancierd uit jaarlijks vastgestelde bijdragen van Nederlandse motorrijtuigverzekeraars. Te denken valt dus aan een stichting die is opgericht door alle Nederlandse aansprakelijkheidsverzekeringen, speciaal voor gevallen waarbij de opzet-clausule toepasselijk is, zodat een slachtoffer hier niet de dupe van wordt.
Ook valt te pleiten voor een fonds gefinancierd door de overheid (zoals het Schadefonds dat gefinancierd wordt door het ministerie van Veiligheid en Justitie ).
Vooralsnog moet men maar hopen dat een veroorzaker van schade genoeg heeft gespaard om de schade van een ongeval dat niet door een aansprakelijkheidsverzekering wordt gedekt ook daadwerkelijk te kunnen voldoen.
