Advocaat Sander de Lang geeft tijdens het MH17 strafproces dat op 9 maart 2020 is begonnen een persoonlijk kijkje achter de schermen in een serie blogs. De Lang staat sinds de crash in 2014 een grote groep nabestaanden bij in alle lopende (juridische) procedures. Eerder blogde hij al over de aanloop naar het strafproces MH17.
Op weg naar de rechtbank
Het is 07.41 als ik de trein neem naar Schiphol. We hebben met het rechtsbijstandsteam bestaande uit negen advocaten om 08.30 uur afgesproken op Schiphol Plaza. Als we compleet zijn worden de speciale toegangspasjes voor de rechtbank op Schiphol verdeeld. We nemen een busje naar het Justitieel complex Schiphol (JSC). Om precies 09.00 komen we aan op het JSC. Wat meteen opvalt is de gigantische hoeveelheid camera’s voor de hoofdingang. Wij melden ons zoals afgesproken bij de gereserveerde ingang 3 waar geen camera’s zijn toegestaan.
Toegangscontrole
In deze zaak is alles anders. De advocatenpas heeft geen werking hier. We mogen alleen naar binnen met de speciaal en van tevoren aangevraagde pas. Ook moeten we door de metaaldetectors en onze tassen worden gescand en gecontroleerd. Dit is dan ook geen normaal proces, er wordt geen enkel risico genomen. Als advocaat hoef je bij een normale rechtbank niet door de toegangscontrole. Je laat je advocatenpas zien en je mag doorlopen zonder door de ‘scanner/metaaldetector’ te gaan, en zonder in de rij te staan.
De zittingszaal
Ik kom aan in zittingszaal D. Dat is de zaal waar het feitelijke MH17 proces plaatsvindt. Het is een kleine zaal. Er zijn ongeveer 30 zitplaatsen. Zoals van tevoren afgesproken mag ik plaatsnemen op de tweede rij. De eerste rij is gereserveerd voor de verdachten en hun advocaten. De verdachten komen niet, maar wel de twee advocaten die zich namens verdachte Poelatov hebben gemeld, samen met een Russische advocaat en een tolk. Rij 2 is compleet gevuld met het rechtsbijstandsteam van negen advocaten in toga, precies achter de advocaten van de verdachten. We vormen op deze manier een linie tussen de rechters, Officieren, (advocaten van) verdachten en de rest van de wereld. Dat voelt goed. Wij vertegenwoordigen de nabestaanden en voor hen is dit proces heel belangrijk in het kader van hun verwerking. Wij vormen het blok dat hen vertegenwoordigt en niemand komt daar tussen.
Het proces
De rechters komen binnen. Beleefdheden worden uitgewisseld en we beginnen met het belangrijkste proces in de geschiedenis van Nederland. Wat opvalt is dat de voorzitter de tijd neemt om stil te staan bij de impact voor de nabestaanden. Vervolgens wordt beoordeeld of de verdachten op de juiste wijze zijn opgeroepen. Dan komt het OM aan het woord. Het OM heeft besloten om te beginnen met het voorlezen van alle namen van de slachtoffers. Dit is zeer indrukwekkend. Het is doodstil in de zittingszaal, zelfs het typen op het toetsenbord van een van de verslaggevers in de zaal stopt. Op een gegeven moment klinkt er ook gesnik en worden er tissues uitgedeeld. Zelf krijg ik ook een brok in mijn keel als ik al die namen van de overledenen achter elkaar hoor. Hier gaat het immers ook om in deze zaak. De Officier van Justitie die de namen voorleest doet dit zeer zorgvuldig en gedenkwaardig. De rest van de zitting gaat over het voorwoord van het OM en een eerste reactie van de verdediging. Als laatste krijgt het rechtsbijstandsteam het woord, hoe het team is ontstaan en wie we vertegenwoordigen. Daarna is de zitting voorbij en wordt deze weer hervat op dinsdag 10 maart a.s. om 10.00 uur. Wij overleggen nog even in de advocatenkamer over de gevoerde strategie en vertrekken via uitgang 3 het JCS om zo het peloton aan journalisten te ontlopen. We zijn benieuwd naar dag 2 van het MH17-strafproces.
Klik hier voor blog 6
