Een verzekeraar durft soms wel eens whiplash klachten weg te lachen. "Zit het niet een beetje tussen de oren", vragen ze dan. Hoe dan ook moet je je niet zomaar laten afschrikken. Ook wij weten dat de meeste gevolgen van een whiplash voor een buitenstaander maar moeilijk waarneembaar zijn. Dat hoeft echter niet te betekenen dat de whiplash-klachten er helemaal niet zijn, integendeel. Wel is het zo dat lang niet iedere patiënt dezelfde gevolgen van een whiplash letsel ervaart. Daarom brengen wij een overzicht van de meest voorkomende gevolgen van een whiplash. We beperken ons hierbij niet alleen tot de medische gevolgen van een whiplash. We mogen namelijk de gevolgen van een whiplash voor het dagelijkse en het professionele leven niet miskennen.
Over het algemeen zal het slachtoffer een reductie van de bewegingsvrijheid van de nek opmerken. Vaak gaat dat ook samen met stijfheid in de nek en nekpijn, hoewel ook hoofdpijn niet ongewoon is. De hoofdpijn kan op zichzelf optreden of het gevolg zijn van het uitstralen van de nekpijn. Volgens dezelfde redenering is ook pijn aan de schouders niet ongewoon. Daarnaast komen whiplash-klachten als vermoeidheid, duizeligheid en misselijkheid ook vaak voor en heeft men veelal problemen om dingen te onthouden of om de aandacht te houden. Ook is men vaak erg gevoelig voor licht en geluid (overprikkeling)
Naast bovenstaande symptomen die bij bijna alle patiënten voorkomen, zijn er ook heel wat andere whiplash-gevolgen die de medische literatuur vaak noemt. Hierbij gaat het om pijn op andere locaties dan de armen, de handen of de onderrug. Overigens hebben lang niet alle patiënten het over pijn, maar benoemen sommigen eerder een vorm van tintelingen of gevoelloosheid.
Ernstige vormen van een whiplash letsel gaan ook verder dan louter hoofdpijn. Patiënten hebben het dan over tinnitus, duizelingen of een wazig zicht. Zelfs slikproblemen zijn niet geheel ongewoon. Ook concentratieproblemen, slaapstoornissen en spierkrampen zijn veelgehoorde gevolgen van een whiplash. Een van de minder frequent voorkomende whiplash-gevolgen is geheugenverlies.
Bovenstaande gevolgen van een whiplash verdwijnen vaak na verloop van tijd. De meeste whiplash-klachten verdwijnen automatisch na een paar weken tot maanden. Toch zijn er patiënten die te kampen hebben met chronische whiplash klachten, waarbij de klachten van de whiplash op lange termijn aanwezig blijven. In dergelijke gevallen zijn de gevolgen vaak een stuk groter. Gelukkig houden de meeste van deze gevolgen niet langdurig aan. Het gaat onder andere om gewrichtsdysfunctie met een beperkte bewegingsvrijheid en pijnlijke bewegingen tot gevolg. Ook een hernia is een door de medische literatuur genoemd gevolg van een whiplash. Verder zijn er de chronische gevolgen die kunnen resulteren in het aannemen van foutieve bewegingspatronen ten gevolge van de pijnsignalen, chronische pijn en cognitieve dysfunctie.
De hierboven vermelde whiplash-klachten maken het moeilijk om het dagelijkse leven opnieuw op te nemen. In combinatie met een gevoel van pijn en het gevoel dat men niet wordt begrepen, treden er vaak ook psychologische whiplash-klachten op. Er is met andere woorden een duidelijke relatie tussen de fysieke en de psychologische whiplash-klachten.
Een van de veelvoorkomende psychologische whiplash-klachten is stress. Zeker in de periode na het ongeval treedt stress op. Daarna ervaart men veelal stress als het herstel onvoldoende snel evolueert. Wat volgens experts ook opvalt, is dat stress en angst vaak voorkomt bij een whiplash associated disorder dat door een verkeersongeval is ontstaan. Ook PTSS (een posttraumatische stressstoornis) komt dan vaker voor, wat een voorbode kan zijn voor een slecht herstel. De stress en de schrik rond het ongeval en de zorgen met betrekking tot de gevolgen van de whiplash kunnen er namelijk voor zorgen dat men daadwerkelijk minder snel herstelt.
Daarnaast zorgen de whiplash-klachten vaak voor neerslachtige gevoelens. Men heeft het gevoel dat het nooit meer goed gaat komen. Het privéleven en het professionele leven hebben te lijden onder de whiplash-klachten. Slachtoffers slapen slecht, hebben last van nachtmerries en hebben een opgejaagd gevoel. Persoonlijke relaties krijgen het moeilijk, omdat men prikkelbaarder is en omdat vrijen te veel energie kost of te veel pijn doet. Men voelt zich onzeker, is somber en er treedt persoonsverandering op. Het gevoel van oud en bejaard te zijn, wordt vaak gemeld.
Het moet worden gezegd dat patiënten niet al deze whiplash-klachten ervaren. Sommige patiënten ervaren meer of minder whiplash-klachten en hebben vooral psychologische of fysieke whiplash-klachten en vice versa. Elke situatie is unieke en verdient een unieke behandeling.