Op de Nederlandse wegen zijn er steeds meer bestelbussen te vinden. Gek is dat natuurlijk niet, want mensen bestellen steeds vaker spullen online en al die spullen worden dan met een bestelwagen geleverd. Het gevolg is natuurlijk dat er best wel wat meer en wat zwaarder verkeer op de Nederlandse wegen te vinden is. Tegelijkertijd krijgt de bestuurder van een bestelauto vaak te maken met krappe deadlines, waardoor ze niet altijd even oplettend zijn. En dat vergroot natuurlijk de kans dat men wordt aangereden door een bestelbus. Het is dan ook niet zo gek dat er elk jaar heel wat Nederlanders zijn die zijn aangereden door een bestelbus.
De recentste cijfers over het aantal vracht- en bestelauto's op de Nederlandse wegen dateren van 2019. Er waren toen 914.000 bestelauto's met een Nederlands kenteken. Deze bestelauto's legden in 2018 maar liefst 17,6 miljard kilometer op de Nederlandse wegen af. Er zijn dan wel meer personenauto's dan bestelauto's in Nederland, maar deze laatsten maken wel meer kilometers per voertuig. Een bestelauto maakt gemiddeld 1,6 keer meer kilometers dan een personenauto, waardoor een bestelauto ook vaker bij een ongeval betrokken is.
De cijfers van het SWOV geven aan dat er in 2018 niet minder dan 71 dodelijke slachtoffers van een ongeval met een bestelauto zijn geregistreerd. Bij 21 gevallen overleed de bestuurder van de bestelauto, terwijl het bij 50 gevallen om de tegenpartij ging. De jaren voordien werden soortgelijke resultaten genoteerd, met 70 dodelijke slachtoffers in 2017 (49 doden bij de tegenpartij) en 82 doden in 2016 (58 doden bij de tegenpartij). Het is opvallend dat het aantal doden sinds de terugval in de eerste helft van het vorige decennium – in 2015 vielen er bijvoorbeeld 'slechts' 42 doden te betreuren – al enkele jaren opnieuw oploopt. Merk ook op dat het overlijdensrisico groter is voor de tegenpartij dan voor de bestuurder van de bestelwagen. Zeker zwakke weggebruikers, zoals voetgangers en fietsers, hebben een groot risico om bij een aanrijding te overlijden.
Er zijn verder grote verschillen tussen de sterftecijfers per ongevalslocatie. Binnen de bebouwde kom (≤ 30 km/uur) is het vooral het slachtoffer dat wordt aangereden door een bestelbus dat komt te sterven. Het gaat dan vooral om zwakke weggebruikers. Een voetganger of een fietser die wordt aangereden door een bestelbus, zelfs aan een relatief beperkte snelheid, heeft nu eenmaal meer kans om te sterven. Zelfs na een aanrijding met een beperkte snelheid kan men slecht tot val komen, met alle gevolgen van dien.
De meeste slachtoffers die overlijden nadat ze zijn aangereden door een bestelbus, werden binnen de bebouwde kom (50 km/uur) aangereden. Ook binnen deze categorie is het vaak de tegenpartij die wordt aangereden door een bestelbus die sterft en niet de bestuurder van het bestelbusje. Buiten de bebouwde kom, op provinciale wegen en op rijkswegen is dat verschil veel minder merkbaar. Volgens de recentste cijfers sterven bestelauto-inzittenden bij een ongeval met een bestelauto zelfs vaker dan de tegenpartij. Dat heeft uiteraard ook te maken met het contact met zwaarder wegverkeer, bijvoorbeeld met vrachtwagens.
In de literatuur is onderzocht welke factoren bijdragen aan het risico op ernstige ongevallen met een bestelbus. Daarbij blijkt de leeftijd van de bestuurder een belangrijke factor te zijn. Zeker in de leeftijdscategorie 18 tot 24 jaar lopen jonge bestuurders van bestelbusjes, net als bij personenauto's, veel meer kans om betrokken te zijn bij een verkeersongeval. Het risico dat men wordt aangereden door een bestelbus met een jonge bestuurder is dan ook veel groter.
Daarnaast beïnvloedt vermoeidheid de kans dat men wordt aangereden door een bestelbus. Vermoeidheid bij bestelbusbestuurders wordt vaak veroorzaakt door de werkomstandigheden, maar ook persoonlijke factoren als overgewicht en een slechte lichamelijke conditie spelen hierbij een rol. Een andere factor die het risico om te worden aangereden door een bestelbus vergroot, is afleiding. Zo houden chauffeurs van een bestelwagen tijdens het rijden vaak telefonisch contact, zowel met klanten als met opdrachtgevers.
Andere factoren die volgens de onderzoekers een rol spelen, zijn klapbanden en een te zware of instabiele lading. Ook de rol van overige verkeersdeelnemers mag niet worden onderschat. Een te hoge snelheid, het niet respecteren van voorrangsregels, het niet hanteren van een correcte volgafstand en persoonlijke afleiding door overige verkeersdeelnemers speelt eveneens een belangrijke rol in het ongevalsrisico. Het blijft belangrijk om aandachtig deel te nemen aan het verkeer en om alle verkeersregels nauwgezet na te leven.
Door middel van een diepteonderzoek naar ongevallen met bestelauto's in Nederland konden onderzoekers bepalen bij welke ongevalstypen de bestelwagen vaak is betrokken. Volgens het onderzoek wordt men vaak aangereden door een bestelbus die achteruitrijdt. Dat komt doordat de chauffeur in een afgesloten cabine zit en geen zicht heeft op de kwetsbare tegenpartij. Ook wordt men vaak aangereden door een bestelwagen die rechts afslaat, waarbij de chauffeur de (snor)fietser niet tijdig opmerkt. Dit wordt ook wel eens een dodehoekongeval genoemd. Verder gaat het om aanrijdingen met kruisend verkeer. Het onderzoek toont aan dat voetgangers en fietsers erg kwetsbaar zijn en dat het risico om te worden aangereden door een bestelbus heel reëel is.
In veel gevallen heeft het slachtoffer die wordt aangereden door een bestelbus recht op een schadevergoeding. Dat komt omdat in veel van de aangehaalde situaties de chauffeur van de bestelwagen een fout heeft gemaakt. Zwakke weggebruikers als voetgangers en fietsers genieten sowieso van extra bescherming in het aansprakelijkheidsrecht en hebben sneller recht op een schadevergoeding als ze worden aangereden door een bestelbus. Jonge kinderen die aan het verkeer deelnemen, worden zelfs nog beter beschermd door het aansprakelijkheidsrecht.
Bent u aangereden door een bestelbus? Verplaats u dan samen met de chauffeur naar een veilige plek en wissel gegevens uit. Vul samen het schade-aanrijdingsformulier in en maak foto's van de schade. Vraag ook om de gegevens van de eventuele getuigen. Ga steeds langs bij uw huisarts als u klachten heeft na de aanrijding.
Meent u recht te hebben op een schadevergoeding nadat u bent aangereden door een bestelbus? Neem dan contact op met een van onze letselschade advocaten. Wij bekijken de situatie voor u, gaan na of u recht heeft op een schadevergoeding en behartigen uw belangen.
