Bij een aanrijding denken we al snel aan de openbare weg. De cijfers van verkeersongevallen tonen echter aan dat veel ongevallen op parkeerterreinen plaatsvinden. Op een parkeerterrein is de situatie al snel anders dan op de openbare weg. We kunnen hierbij overigens verschillende situaties onderscheiden. Op verzekeringstechnisch vlak speelt de aansprakelijkheidsvraag al snel een rol: Het antwoord is niet zo eenvoudig.
De eerste vraag die we ons moeten stellen, is wie een fout beging. De feitelijke situatie zal hier een belangrijke rol spelen. Bij het uitrijden van een parkeervak moet je bijvoorbeeld extra voorzichtigheid aan de dag leggen en het overige verkeer voorrang verlenen. Dat geldt zowel bij het wegrijden uit parkeerstand als bij het achteruitrijden. Kom je in aanrijding met een andere chauffeur die een bijzonder manoeuvre uitvoert? Dan is die chauffeur in principe aansprakelijk voor de schade.
Toch kan er ook sprake zijn van een gedeelde aansprakelijkheid. Dat is bijvoorbeeld het geval indien jij ook zelf een fout beging. We denken onder andere aan het met een veel te hoge snelheid de parkeerplaats oprijden. In zo'n geval zal de andere chauffeur niet aansprakelijk zijn voor het gedeelte eigen schuld. Ook wanneer beide partijen een bijzonder manoeuvre uitvoeren, is dat het geval. Er vallen echter nog heel wat uitzonderingen te noteren op deze basisprincipes.
In de praktijk is het zo dat bij het wegrijden uit een parkeervak de auto die wegrijdt de rest voorrang moet verlenen. Dit is namelijk een bijzonder manoeuvre, zoals het in artikel 54 RVV wordt gedefinieerd. Daarom zal de bestuurder die beslist om vanaf een parkeerplaats vooruit te rijden of achteruit te rijden, voorrang moeten verlenen aan het overige verkeer. Ontstaat er dan een aanrijding op de parkeerplaats, dan is deze bestuurder in principe aansprakelijk voor de schade. Dit is ook het geval wanneer je achteruit zou rijden tegen een stilstaande auto.
Een andere vorm van een aanrijding bij het verlaten van een parkeerplaats is wanneer de ene bestuurder botst tegen een andere auto die ook achteruitrijdt. De bestuurders hebben dan niet opgemerkt dat een andere auto ook een bijzonder manoeuvre uitvoerde. Het principe is hier dat beide bestuurders voor 50% aansprakelijk zijn. Ze voerden namelijk alle twee een bijzonder manoeuvre uit en ze hadden alle twee voorrang moeten verlenen aan het overige verkeer. Van deze verdeling kan echter worden afgeweken, afhankelijk van de concrete omstandigheden van het ongeval.
Het kan natuurlijk dat slechts een van de twee bestuurders echt verantwoordelijk is voor de aanrijding op de parkeerplaats, omdat enkel hij de andere bestuurder niet had opgemerkt. De andere bestuurder zal dan al tot stilstand zijn gekomen. Deze andere bestuurder kan de aansprakelijkheid ontlopen als hij voldoende lang stilstond. Zijn bijzonder manoeuvre is dan geëindigd. Dit wordt ook wel eens de disculperende stilstand genoemd. De stilstand dient voldoende lang te hebben geduurd om dit in te kunnen roepen. De chauffeur die het inroept, moet het bovendien bewijzen. Dit kan bijvoorbeeld met getuigenverklaringen of aan de hand van camerabeelden van de aanrijding op de parkeerplaats.
In sommige gevallen moeten we ons ook afvragen of het parkeerterrein zich wel laat kwalificeren als een "voor het openbaar verkeer openstaande weg". Volgens artikel 185 van de Nederlandse Wegenverkeerswet geldt er immers een risicoaansprakelijkheid bij een aanrijding met een fietser of voetganger. Volgens dat artikel is de automobilist in ieder geval deels aansprakelijk, zelfs wanneer het niet-motorrijtuig ook zelf een fout beging. De Wegenverkeerswet is niet van toepassing als de weg niet voor het verkeer openstaat.
Vooral indien de parking afgesloten wordt door slagbomen, durft men al eens te opperen dat die gunstige bepaling niet van toepassing is. Op die manier tracht men natuurlijk de schadevergoeding te temperen. Dat hoeft echter niet automatisch het geval te zijn. De Hoge Raad oordeelde eerder al dat een afgesloten parkeerterrein, waarbij borden aanduiden dat het enkel toegankelijk is voor bezoekers van een onderneming, nog niet automatisch impliceert dat het niet gaat om een voor het openbaar verkeer openstaande weg. De feitelijke omstandigheden spelen immers ook een rol, waarbij al snel de vraag gesteld wordt of er al dan niet controle plaatsvindt aan de ingang(en) van het parkeerterrein.
Bij een discussie omtrent het al dan niet openbaar karakter van het parkeerterrein, is het aangewezen om zo snel mogelijk een letselschade advocaat te raadplegen. SAP Advocaten staat jou uiteraard graag bij.
Wanneer er wordt geparkeerd in een beheerde parkeergarage is de uitbater voor een deel verantwoordelijk voor de veiligheid. Hij moet goed nadenken over verkeersstromen en dient toe te zien op een goede signalisatie. In het andere geval zal hij mogelijk zelf de schade moeten vergoeden, hoewel de autobestuurder ook dan een grote verantwoordelijkheid blijft dragen. Zo besliste de rechter eerder al dat de uitbater van een parkeergarage deels aansprakelijk was voor de schade die aan het dak van een auto ontstond, omdat de uitbater onvoldoende had aangegeven dat een parkeervak een maximumhoogte had. Toch droeg de bestuurder volgens de rechter ook zelf verantwoordelijkheid en had hij het parkeervak beter moeten inspecteren. De aansprakelijkheid werd met andere woorden verdeeld.
In veel gevallen is de autobestuurder die een bijzonder manoeuvre uitvoert, aansprakelijk bij een aanrijding op een parkeerplaats. Het is echter niet altijd eenvoudig om te zeggen wie aansprakelijk is bij een aanrijding op een parkeerplaats. Er zijn talloze bijzondere situaties mogelijk. Bij vragen hierover helpt onze letselschadeadvocaat je graag verder.
Het is net omdat er veel ongevallen gebeuren tijdens het parkeren, dat steeds meer autofabrikanten parkeerhulp bieden. Dit kan bestaan uit een set van camera's en sensoren, maar sommige auto's kunnen ook automatisch parkeren. Zelfs wegrijden uit het parkeervak kan de auto soms helemaal alleen doen. Ook bij gebruik van dergelijke assistentie- en semi-autonome systemen, blijft de menselijke bestuurder verantwoordelijk. Daarom zal de bestuurder ook aansprakelijk zijn als zijn hulpsysteem het laat afweten en een botsing veroorzaken. Hoe dan ook dienen autobezitters te beseffen dat de zelfrijdende technologie hierachter nog niet volmaakt is (het betreffen slechts hulpsystemen) en dat men hier nog niet voor de volle honderd procent op kan vertrouwen.
Ook wanneer het gaat om een eigen parkeerplaats is de situatie vaak anders. In de eerste plaats bestaat immers opnieuw de discussie over de toepasselijkheid van artikel 185 van de Wegenverkeerswet. In de tweede plaats kunnen er ook voorwaarden verbonden zijn aan het gebruik van die parkeerplaats. Het kan hierbij gaan om huurvoorwaarden, maar ook om aangeplakte algemene voorwaarden. Die voorwaarden kunnen de exploitant exonereren van zijn aansprakelijkheid. In de praktijk komen we hier al snel terecht in het verbintenissen- en consumentenrecht. Zo geniet ook een consument een extra vorm van bescherming.
Een uitgebreide bespreking van die voorwaarden en hun gevolgen brengt ons te ver van de essentie. Toch is die discussie niet onbelangrijk wanneer bijvoorbeeld gebrekkige verlichting of signalering aan de oorzaak ligt van het ongeval. Ook hier kan een grondige analyse door een van onze advocaten zich met andere woorden opdringen.
In sommige gevallen moet de autobestuurder de schade vergoeden, ook wanneer hij zelf geen fout heeft gemaakt. Zo zal, behoudens uitzondering voor een kind jonger dan 14 jaar of een overmachtssituatie, de automobilist minimaal voor 50 % aansprakelijk zijn bij een verkeersfout van een fietser of een voetganger. Dat is een gunstige regeling die de zwakkere weggebruiker moet beschermen. Het artikel is echter niet van toepassing indien het niet gaat om een voor het openbaar verkeer openstaande weg.
Met behulp van de OVS-regeling willen verzekeraars de afhandeling van schadegevallen eenvoudiger maken. Hierbij neemt men aan dat bij schade tijdens het parkeren het rijdend voertuig de schade aan een ander voertuig moet vergoeden. Bij twee rijdende voertuigen draagt elke bestuurder 50% van de aansprakelijkheid. Het staat verzekeraars vrij om dergelijke afspraken te maken, maar dit mag niet zomaar gevolgen hebben voor de no-claimkorting en het aantal schadevrije jaren: hieraan mag enkel worden geraakt als er ook echt sprake is van aansprakelijkheid. De verzekerde hoeft niet akkoord te gaan met de toepassing van de OVS-regeling door de verzekeraar.
Er zijn nog heel wat andere bijzondere situaties te onderscheiden, denk maar aan een ongeval in de parkeergarage van het werk: gaat het dan nog wel om de werkgeversaansprakelijkheid? Een letselschade-advocaat zal de feitelijke situatie nauwgezet onder de loep nemen en zo de best geschikte aansprakelijke partij aanspreken. Meer informatie of een vrijblijvend gesprek waarin de verschillende mogelijkheden worden toegelicht? Neem dan nu contact op met SAP Advocaten en vraag naar een vrijblijvende afspraak.