Letselschade door verkrachting

Verkrachtingen komen vaker voor dan je zou denken. Een studie van het Algemeen Dagblad toonde eerder al aan dat er wekelijks 24 vrouwen aangifte doen van een verkrachting. De verwachting is echter dat het cijfer hoger ligt: van alle soorten misdrijven stappen verkrachtingsslachtoffers statistisch het minst snel naar de politie. Hoeveel schadevergoeding je bij seksueel misbruik kan krijgen en hoe dit wordt geregeld? We leggen het voor je uit.

Wat is het verschil met seksueel misbruik?

Seksueel misbruik omvat eigenlijk iedere vorm van niet gewenste seksuele handelingen met de betrokkene. Ook het uitvoeren van ongewenste seksuele handelingen in het bijzijn van de betrokkene (denk bijvoorbeeld aan het openlijk masturberen), wordt gelijkgesteld aan seksueel misbruik. Het ongewenste karakter kan zich uiten door morele druk, bedreigingen of fysieke dwang. Of dit al dan niet plaats vindt in een huwelijk of in een vaste relatie, speelt hierbij geen rol.
Een verkrachting is dan ook altijd een seksueel misbruik. Toch gaat het bij een verkrachting nog een stap verder. Hierbij moet er steeds sprake zijn van penetratie. De verkrachting kan zowel vaginaal, oraal als anaal geschieden. Het speelt hierbij geen rol of de penetratie gebeurde door een geslachtsdeel, een ander lichaamsdeel of een voorwerp. Het is raadzaam om zowel bij seksueel misbruik als bij een verkrachting een advocaat in de arm te nemen.

Gynaecologische klachten na verkrachting

Na verkrachting kan er sprake zijn van verschillende gynaecologische klachten. Het gaat in de eerste plaats om de overdracht van een soa. Een verkrachting kan echter ook de veroorzaker zijn van het Pelvic Inflammatory Disease, waarbij er een ontsteking van het kleine bekken plaatsvindt. Deze aandoening treedt vaak pas lang na de verkrachting op en laat zich kenmerken door chronische buikpijn, eileiderontstekingen, vergroeiingen van de eileiders, een verminderde vruchtbaarheid of een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Eveneens kan een verkrachting met penetratie door een geslachtsdeel een ongewenste zwangerschap veroorzaken.

Tot slot heeft de medische literatuur het ook over dyspareunie. Het gaat om genitale pijn ten gevolge van de ongewenste penetratie. Psychische oorzaken belemmeren immers de vrijgave van vaginaal vocht waardoor geslachtsgemeenschap als pijnlijk wordt ervaren. Niet enkel gedurende de verkrachting kan dat voor een pijnlijke ervaring zorgen, de dyspareunie kan ook langdurig blijven aanhouden en bij latere relaties voor blijvende problemen zorgen. Het is net omdat een verkrachting zo lang het leven blijft beïnvloeden, dat een schadevergoeding na een verkrachting hoog kan oplopen.

Psychiatrische klachten na verkrachting

Iedere vrouw gaat anders om met een verkrachting. Toch verwijst de medische literatuur naar psychiatrische klachten die bij een groot aantal slachtoffers terugkeren. Het gaat om depressieve gevoelens, neerslachtigheid, angststoornissen, bindingsangst, het ontstaan van nieuwe fobieën, afzonderingsproblemen, obsessief en compulsief gedrag en drugmisbruik zijn bijvoorbeeld veel genoemde psychiatrische klachten. Ze tonen aan dat de gevolgen van verkrachtingen nog lange tijd, zo niet het hele leven, kunnen blijven doorwegen op het slachtoffer. Deze klachten zullen invloed uitoefenen op hoeveel schadevergoeding er na seksueel misbruik of een verkrachting wordt toegekend.

Schadevergoeding na verkrachting

De schadevergoeding bij verkrachting zal zich op verschillende gebieden focussen. Het heeft hierbij aandacht voor alle verschillende schadeposten, gaande van kapotte kleding of gestolen goederen, tot de fysieke letsels en de daarbij horende medische kosten (eigen risico). Het voornaamste onderdeel van de schadevergoeding na een verkrachting zal echter het smartengeld betreffen. De grootste schade bij een verkrachting is immers de immateriële schade die niemand zal miskennen. De hoogte van die schadevergoeding na een verkrachting is afhankelijk van heel wat factoren.
Een verkrachtingsslachtoffer laat zich daarom steeds bijstaan door een letselschade advocaat die het slachtoffer zal doorverwijzen naar medische experts. Uiteraard steeds in een vertrouwelijke sfeer en dit met aandacht voor het slachtoffer. Het bekomen van een schadevergoeding kan hierbij via verschillende procedures lopen, gaande van het strafproces tot de civiele procedure. In onderlinge overeenstemming met de letselschade-advocaat kunnen hier afspraken over worden gemaakt. Iedere procedure heeft immers zijn voor- en nadelen. De letselschade-advocaat zal eventueel ook doorverwijzen naar het Schadefonds Geweldsmisdrijven om ook op korte termijn reeds vergoedingen te kunnen bekomen.

Voorbeelden smartengeldvergoeding bij verkrachting

Het merendeel van de schadeposten betreft aantoonbare schade. Het kan bijvoorbeeld gaan om medische kosten, gederfde inkomsten door een periode van geen tewerkstelling (psychische klachten) of om de kosten van de letselschade advocaat. Wat betreft de smartengeldvergoeding is het echter moeilijk om aan te geven welke schadevergoeding er na een verkrachting uiteindelijk toegekend zal worden. De jurisprudentie toont echter aan dat er met alle persoonlijke factoren rekening wordt gehouden bij het bepalen van de uiteindelijke smartengeldvergoeding. Onderstaande vier voorbeelden tonen dat dan ook aan. Let hierbij wel op het verschil tussen seksueel misbruik en verkrachtingen.
De verschillende smartengeldvergoedingen werden van laag naar hoog gesorteerd.
1° In dit geval betrof het een enkele verkrachting van een vijftienjarig meisje door haar veertigjarige leidinggevende. Het meisje had de verkrachting onder morele dwang ondergaan zonder dat er sprake was van fysiek geweld. Ten gevolge van de verkrachting heeft het meisje PTSS (posttraumatische stressstoornis) ontwikkeld en had zij een behandeling nodig van negentien maanden. De verdediging haalde hierbij aan dat het meisje ook voordien al te kampen had met psychische problemen, maar de rechter hield daar geen rekening mee: de behandeling startte pas na de verkrachting en toont aan dat het slachtoffer ook pas dan hulp diende te zoeken. De rechter hield eveneens geen rekening met het feit dat het slachtoffer zichzelf vrijwillig topless had laten fotograferen, daar dit gebeurde in vrije wil en niet in verhouding staat met de verkrachting. Hoeveel schadevergoeding na de verkrachting werd toegekend? De rechter kende een smartengeldvergoeding van 2.000 euro toe.
2° In een tweede voorbeeld gaat het om langdurig seksueel misbruik door een kennis van de familie en dit tussen het vijfde en twaalfde levensjaar. Deze kennis paste op het kind wanneer haar moeder diende te werken. Hierbij zou de dader regelmatig met de stijve penis tussen de benen van het kind bewogen hebben, de stijve penis de vagina 'laten strelen', likte hij haar vagina of liet hij het kind zijn penis onaneren. Het slachtoffer kende een onherstelbare beschadiging van het gevoel van veiligheid en vertrouwen. Er was eveneens sprake van PTSS, het vertonen van risicovol gedrag, verminderde belangstelling voor activiteiten en emotionele onthechting. Hoeveel schadevergoeding er na het seksueel misbruik werd toegekend? De rechtbank Arnhem kende een smartengeldvergoeding toe van 11.071 euro.
3° Bij dit voorbeeld betrof het een jarenlang seksueel misbruik van een meisje door haar vader en dit in de periode tussen haar tiende en vijftiende levensjaar. Hierbij had haar vader haar telkens met geweld gedwongen tot het ondergaan van seksuele handelingen. Ook haar zus, die hetzelfde lot diende te ondergaan, leidde ten gevolge van de gebeurtenissen aan PTSS. Hoeveel schadevergoeding er na het seksueel misbruik werd toegekend? De rechtbank Rotterdam kende haar een smartengeldvergoeding van 25.000 euro toe.
4° Een gelijkaardige smartengeldvergoeding zien we ten slotte terugkomen bij een vrouw die langdurig in behandeling is geweest bij een psychiater omwille van haar meervoudige persoonlijkheidsstoornis ten gevolge van incestproblematiek. De psychiater maakte nadien misbruik van de vertrouwensband. Toen de patiënte al twee jaar in behandeling was, vertelde hij haar dat zij in het kader van de therapie langzaamaan opnieuw seksueel contact diende te ondervinden. In eerste instantie betastte hij haar borsten. Stap voor stap werd dat verschoven naar de vagina en uiteindelijk zou de patiënte ook regelmatig zijn ontblote penis dienen vast te houden. De patiënte diende de 'behandelingen' vaak te betalen. In totaal ging het om meer dan 3.000 'behandelingen' die twee tot drie uur duurden. Hoeveel schadevergoeding er na het seksueel misbruik werd toegekend? De rechter kende een smartengeldvergoeding van 25.000 euro toe.

Hoeveel schadevergoeding bij seksueel misbruik?

Zoals bovenstaande voorbeelden het aantonen, wordt de schadevergoeding bij verkrachting steeds per geval vastgelegd. Bij een situatie waarbij er geen sprake was van fysieke dwang, maar wel van morele dwang, bedroeg de schadevergoeding bij verkrachting bijvoorbeeld 2.000 euro. In een ander geval, waarbij duidelijk sprake was van emotionele schade en PTSS, bedroeg de schadevergoeding na seksueel misbruik ruim 11.000 euro. En in nog een andere rechtszaak, waarbij een psychiater misbruik maakte van het vertrouwen van een patiënte, achtte de rechter de morele schade zo ernstig dat de schadevergoeding na seksueel misbruik tot 25.000 euro opliep.
Hoeveel schadevergoeding na seksueel misbruik wordt toegekend, is met andere woorden afhankelijk van de aangerichte schade. Vooral de morele schade is vaak moeilijk te begroten, omdat persoonlijke factoren een rol spelen. Hoe ingrijpender de gebeurtenissen zijn en hoe meer indruk ze op het slachtoffer achterlieten, hoe groter de schadevergoeding na verkrachting zal zijn. Hoe dan ook is het raadzaam om na een verkrachting een advocaat in de arm te nemen.