Als je slachtoffer bent geworden van een misdrijf kan je hierbij schade of een letsel hebben opgelopen. Dit is bijvoorbeeld het geval als je eigendommen zijn vernield of als er sprake is van mishandeling. Wie slachtoffer is van een strafbaar feit, heeft recht op een schadevergoeding. De rechter kan tijdens de behandeling van de strafzaak meteen ook beslissen welke schadevergoeding het slachtoffer moet krijgen. Je voegt je dan als benadeelde in het strafproces. Hieronder lees je wat je hiervoor moet doen. Er bestaan bovendien nog andere manieren om een schadevergoeding uitbetaling te bekomen. Ook daarover lees je hier meer.
Als de strafbare feiten worden vervolgd en er een strafproces plaatsvindt, kan er aan de rechter worden gevraagd om meteen een uitspraak te doen over het bedrag van de schadevergoeding. Het is dan de rechter die bepaalt of en welke schadevergoeding het slachtoffer krijgt. Om een uitbetaling van de schadevergoeding via justitie te bekomen, krijgt het slachtoffer voor de rechtszitting een formulier van het Openbaar Ministerie. Op dit formulier vul je in hoe groot jouw schade is. Wij raden aan om dit formulier in te laten vullen door een letselschade expert. De letselschade-expert berekent op welke schadevergoeding je recht hebt en houdt daarbij rekening met zowel de materiële als de immateriële schade.
De eerste stap is altijd het doen van een aangifte. De politie zal dan een proces-verbaal opmaken van jouw aangifte en een onderzoek starten. Je zaak kan dan worden doorgestuurd naar het Openbaar Ministerie (OM). Het OM bepaalt dan of de verdachte wordt vervolgd.
Als de dader van het misdrijf bij het OM bekend is en de officier van justitie heeft beslist dat de verdachte wordt vervolgd, ontvang je een aantal formulieren. Op het 'wensformulier' kan je aangegeven van welke rechten je gebruik wil maken. Vink op dit formulier aan dat je een schadevergoeding wil ontvangen. Ook krijg je het formulier 'Verzoek tot schadevergoeding' toegestuurd. Op dit formulier kan je vervolgens aangeven wat je schade is. Let erop dat het OM vraagt om het formulier binnen veertien dagen terug te sturen via de antwoordenvelop. Als dit niet lukt, kan je per e-mail uitstel aanvragen bij het slachtofferloket.
Voeg bij het formulier ook kopieën van bewijsstukken van de schade toe. Denk hierbij bijvoorbeeld aan bonnetjes van spullen die zijn gestolen of beschadigd zijn geraakt. Omdat de verdachte de bewijsstukken te zien krijgt, is het raadzaam om je adres, telefoonnummer en BSN-nummer op de bewijsstukken te doorstrepen of onleesbaar te maken.
Het is goed om te beseffen dat het bij een voeging in het strafproces gaat om een 'procedure in een procedure'. De strafrechter heeft beperkte tijd en middelen om de schade te beoordelen en de schade zal daarom slechts summier worden behandeld. Dit betekent dat de rechter eerst zal beoordelen of je schadeclaim voldoende eenvoudig van aard is. Met andere woorden bekijkt hij of de schade zonder al te veel moeite kan worden vastgesteld. Als dat niet zo is, zal de strafrechter je schadeclaim niet in behandeling nemen en je doorverwijzen naar de burgerlijke rechter.
Na de strafzaak krijg je een brief van de officier van justitie of de rechter. In deze brief staat vermeld of je een schadevergoeding krijgt en hoe hoog deze schadevergoeding is. Als is besloten dat je een schadevergoeding krijgt, lees je ook in deze brief hoe je deze schade vergoed krijgt. Dit kan namelijk op twee manieren.
Beslist de rechter dat een schadevergoeding het slachtoffer toekomt? Dan zal hij een schadevergoedingsmaatregel opleggen. Indien de rechter een schadevergoedingsmaatregel heeft opgelegd, int het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) het bedrag voor het slachtoffer bij de dader. De door het CJIB ontvangen bedragen worden vervolgens direct aan het slachtoffer uitgekeerd. Dit heeft veel voordelen, omdat het CJIB veel middelen heeft om de incasso kracht bij te zetten.
De aansprakelijke partij zal een brief ontvangen met hoeveel hij moet betalen en wanneer. Als hij niet op tijd betaalt, zal hij aanmaningen ontvangen. Bij de eerste aanmaning wordt het bedrag met twintig euro verhoogd, maar bij de tweede aanmaning wordt het bedrag met 20% verhoogd. Hierdoor wordt de aansprakelijke partij maximaal aangezet om de schadevergoeding te betalen.
Als er ook na een tweede aanmaning geen uitbetaling van de schadevergoeding aan het CJIB plaatsvindt, komt de deurwaarder langs. De kosten voor de deurwaarder zijn voor rekening van de aansprakelijke partij. Als het dan nog steeds niet lukt, kan het CJIB de officier van justitie vragen om de aansprakelijke partij naar de gevangenis te sturen.
Het voorgaande zijn stuk voor stuk zaken die ervoor zorgen dat bij een opgelegde schadevergoeding de uitbetaling vaak snel volgt. Als de uitbetaling van de schadevergoeding door justitie na acht maanden nog niet gebeurde, zal er een voorschot worden toegekend. Dit voorschot kan tot 5000 euro bedragen. Als slachtoffer met letselschade hoef je hiervoor niks te doen: als je recht hebt op een voorschot, dan zal de CJIB automatisch een brief verzenden.
Als de rechter een schadevordering toewijst, maar hierbij geen schadevergoedingsmaatregel oplegt, zal je zelf werk moeten maken van de incasso. Je kan het vonnis dan door een deurwaarder ten uitvoer laten leggen.
Het kan voorkomen dat de officier van justitie besluit om het strafbare feit niet verder te vervolgen. Je ontvangt dan een brief waarin staat dat de officier de zaak seponeert. Hiertoe besluit de officier bijvoorbeeld wanneer er niet genoeg bewijs is of wanneer de verdachte niet schuldig is aan het strafbare feit.
Als een rechter beslist om een zaak niet te vervolgen of als een slachtoffer pas later opduikt, is het alsnog mogelijk om een schadevergoeding te bekomen via de rechter. Daarvoor is het nodig om een civiele procedure op te starten. Als de dader al strafrechtelijk is veroordeeld en zijn schuld reeds vaststaat, hoeft er enkel nog over het bedrag van de schadevergoeding te worden gesproken. Het is raadzaam om je hierbij te laten begeleiden door een letselschade-expert.
Het is niet altijd nodig om voor de uitbetaling van de schadevergoeding justitie een bezoekje te brengen. Hoewel de inning en uitbetaling van de schadevergoeding via CJIB ook voordelen heeft, zijn juridische procedures vaak duur, complex en kunnen ze lang aanslepen. Het is daarom soms interessanter om de schadevergoeding rechtstreeks met de verzekeraar of zelfs met de dader te regelen.
Slachtoffers van geweldmisdrijven die een ernstig letsel oplopen en die geen vergoeding krijgen van de dader of van een verzekeringsmaatschappij, kunnen dan weer aankloppen bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Het Schadefonds Geweldsmisdrijven zal niet alle schade vergoeden, maar wel een eenmalige financiële tegemoetkoming toekennen. Dit wordt berekend op basis van letselcategorieën waaraan vaste vergoedingen zijn gekoppeld. Ook nabestaanden van het slachtoffer kunnen er een eenmalige tegemoetkoming aanvragen.
Wanneer de schade is veroorzaakt door een motorvoertuig en de dader onbekend is of geen verzekering heeft, is het mogelijk om een soortgelijke uitkering te krijgen van het Waarborgfonds Motorverkeer. Ook als de schade is toegebracht door een gestolen motorrijtuig en de dader onbekend is, kan er een beroep worden gedaan op het Waarborgfonds Motorverkeer.
Wij van SAP Advocaten weten als geen ander wat de beste weg is naar een schadevergoeding, ook als het nodig is om bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven of bij het Waarborgfonds Motorverkeer aan te kloppen. Wij staan jou echter niet alleen bij tijdens het claimen van de schadevergoeding, maar ook bij het innen ervan. Tot het moment van de uitbetaling van de schadevergoeding door justitie, de dader of de verzekeraar, zijn wij je eerste aanspreekpunt. Hierdoor kan je focussen op je persoonlijk herstel, terwijl wij ervoor zorgen dat je krijgt waar je recht op hebt.