Artsen en zorgverleners zijn ook maar mensen. En waar mensen komen, worden fouten gemaakt. Natuurlijk mag u van een zorgverlener wel de nodige deskundigheid verwachten. Ook de Nederlandse Wkkgz (Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg) geeft dat aan. Om diezelfde reden rust er op een zorgverlener de verplichting om medische fouten te melden. Dat zou het aantal fouten terug moeten dringen. Ook de tuchtrechter haalde eerder al aan dat het melden van medische fouten behoort tot de professionele plicht van iedere hulpverlener.
Het Medisch tuchtrecht heeft reeds verschillende keren aangegeven dat het melden van fouten een verplichting is voor de zorgverlener. Het tuchtrecht ziet het niet of het niet tijdig melden van incidenten dan ook als een fout. Die fout schuilt in de strijdigheid met het belang van de adequate uitoefening van de gezondheidszorg. Die meldplicht moet de toekomstige herhaling van de fouten helpen te voorkomen.
De Wkkgz geeft duidelijk aan dat de zorgverlener iedere medische fout aan de patiënt moet melden. Overigens moet de fout ook duidelijk worden opgenomen in het medisch dossier. Via deze maatregel wil de wetgever garanderen dat de behandeling van klachten sneller zal verlopen. Zo kan de patiënt terecht bij de klachtenfunctionaris die eventueel kan doorverwijzen naar de Geschillencommissie.
Elk jaar worden tienduizenden Nederlanders spijtig genoeg het slachtoffer van een medische fout. Dat deze cijfers bekend zijn, komt omdat slachtoffers en ziekenhuizen steeds vaker de medische fout melden. We leggen uit wanneer een medische fout melden aan te raden is en hoe u dat doet. Hoe dan ook is het belangrijk om actie te ondernemen als men niks aanvangt met uw klacht na een medische fout.
Voor u overgaat tot een medische fout melden, dient u natuurlijk na te gaan of het wel om een medische fout gaat. Niet elk ongewenst gevolg van een medische ingreep is namelijk een medische fout. Aan ingrepen zijn er nu eenmaal altijd risico's verbonden. Wel is het belangrijk dat een arts vooraf waarschuwt voor de belangrijkste risico's en dat hij ze ook tracht te voorkomen. Als hij dat niet doet en de schade toch optreedt, is er wellicht sprake van een medische fout. Ook fouten die niet te verwachten zijn, bijvoorbeeld een verkeerd ledemaat dat wordt geamputeerd, zijn medische fouten. Zo'n medische fout melden is erg belangrijk. Ziekenhuizen dienen bovendien ook te reageren op uw klacht na een medische fout en een onderzoek in te stellen.
In ons eerder artikel leest u terug wanneer er sprake is van een medische fout.
Voor patiënten is er de mogelijkheid om zelf een medische fout te melden. Dat kan via de website Meld.nl, het centrale meldpunt van Nederland. Deze website verzamelt geen persoonsgegevens en stuurt de gegevens louter door naar de bevoegde organisatie(s). De medische fout melden is erg belangrijk. De verzamelde data worden namelijk gebruikt om de kwaliteit van de zorg in Nederland te waarborgen en te verbeteren. Daarnaast is een medische fout melden belangrijk als u een schadevergoeding wilt bekomen.
In eerste instantie is het mogelijk om er samen met de zorgverlener uit te komen. Daarvoor gaan de patiënt en de arts het gesprek aan. Het is ook mogelijk om u te laten begeleiden bij een klacht na een medische fout. Als u een schadevergoeding wilt bekomen, is het aan te raden om een letselschadeadvocaat in de arm te nemen. De letselschadeadvocaat zal nagaan op welke schadevergoeding u recht hebt en zal ook bewijzen verzamelen. Dat is belangrijk: alleen een medische fout melden volstaat nog niet als u een schadevergoeding wilt krijgen, u moet de medische fout ook bewijzen.
Wettelijk gezien zijn ziekenhuizen verplicht om de medische fout te melden bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Dat moeten ze doen van zodra er een patiënt is overleden of schade heeft ondervonden door een vermoedelijke medische fout. Het gaat dan bijvoorbeeld om fouten die zijn gemaakt tijdens operaties, maar ook om bijvoorbeeld medicatiefouten. Het ziekenhuis zal de fout tegelijkertijd intern beoordelen. Ze dienen daarbij niet te wachten tot ze een klacht na een medische fout ontvangen, maar ze dienen zelf actie te ondernemen van zodra ze op de hoogte zijn van de medische misser.
Hoewel het goed is dat ziekenhuizen de medische fout melden en dat er hierdoor transparante cijfers beschikbaar zijn, blijkt dat niet vaak te resulteren in onafhankelijke beoordelingen. Zo blijkt dat slechts drie tot vier procent van alle meldingen worden beoordeeld door een onafhankelijke commissie. In 96 tot 97% van de gevallen volgt de inspectie blindelings de interne rapportage van het ziekenhuis. In 2018 werd er 31 keer een onafhankelijk onderzoek ingesteld, in 2019 ging het om 52 keer. In 2020, te midden van de coronapandemie, volgden er slechts 25 onafhankelijke onderzoeken.
Dat men zo sterk vertrouwt op interne rapportages is geen goed idee. In bedrijven en in ziekenhuizen zijn er nu eenmaal blinde vlekken. Men is vastgeroest in bepaalde denkwijzen of denkpatronen en men kan niet onafhankelijk en met een open vizier naar een medische misser kijken. Het is meteen ook de reden waarom dergelijke onderzoeken in de luchtvaartsector altijd door een onafhankelijke partij worden uitgevoerd.
Het heeft ook te maken met hoe er in de gezondheidszorg naar dergelijke calamiteitenonderzoeken wordt gekeken. Voor de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd is het vooral belangrijk dat ziekenhuizen calamiteitenonderzoeken uitvoeren, leren van hun fouten, risico's leren te herkennen en dat ze daarop anticiperen. Het hoofddoel is om in de toekomst nieuwe fouten te voorkomen. Zo wil men de kwaliteit van de zorg in ons land verbeteren. Het hoofddoel van een medische fout melden verschilt dus van wat het Openbaar doet bij strafbare feiten. Bij die laatste staan bestraffen en de ultieme waarheidsbevinding op de eerste plaats, bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd gaat het allemaal om de kwaliteit van onze gezondheidszorg.
Natuurlijk zijn de oordelen van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en van het interne calamiteitenonderzoek waardevol, maar het is zeker niet allesbepalend. In sommige gevallen zal enkel een onafhankelijk onderzoek de waarheid aan het licht kunnen brengen. Daarom is de medische fout melden bij een letselschadeadvocaat zo belangrijk. De letselschadeadvocaat zal de vervolgstappen bepalen en zal eventueel verdere stappen adviseren.
Heeft de zorgverlener een melding gemaakt van een medische fout? Is er ook sprake van letselschade? Dan kan een procedure via het tuchtcollege interessant zijn om uiteindelijk een schadevergoeding te bekomen. In Nederland zijn er vijf zulke tuchtcolleges en gelden er bijhorende bevoegdheidsregels. Bij SAP beschikken we over een advocaat medisch tuchtrecht die uw belangen kan behartigen gedurende de volledige tuchtprocedure en dit tot de uiteindelijke schadevergoeding.
Uiteraard is het ook mogelijk om bij een klacht door een medische fout de rechtbank om een uitspraak te vragen. Of om er rechtstreeks uit te komen met het ziekenhuis, met de arts of met de verzekeraar. Er zijn verschillende oplossingen mogelijk, maar het is wel belangrijk dat u niet bij de pakken blijft neerzitten. Vraag vrijblijvend een intakegesprek om de mogelijkheden te bespreken en om van een klacht en een medische fout naar een schadevergoeding te evolueren.