Elk jaar komen tienduizenden mensen op de spoedeisende hulp terecht met een licht traumatisch hersenletsel. In de meeste gevallen geneest men uiteindelijk volledig van een hersenschudding of een commotio cerebri, maar soms is er sprake van blijvende klachten. Wat is een hersenschudding precies? Wanneer heb je een hersenschudding? Hoelang duurt het herstellen van een hersenschudding? Het zijn enkele van de vragen die wij voor jou beantwoorden.
Een hersenschudding is een licht traumatisch hersenletsel dat ontstaat doordat de hersenen door elkaar zijn geschud. Dat de hersenen door elkaar kunnen worden geschud, komt omdat ze los in het lichaam zitten en door een soort van vocht zijn omgeven. Niet alleen bij mensen zitten de hersenen zo in het lichaam, waardoor ook een hersenschudding bij honden of andere dieren voorkomt.
Door het schudden van de hersenen kan er schade ontstaan aan de hersenen en aan de bloedvaten. In de meeste gevallen is er geen blijvende schade, maar het kan wel dagen, weken of zelfs maanden duren voordat men is hersteld. In sommige gevallen is er wel sprake van blijvende schade en blijvende klachten. De cijfers ondersteunen dat. Volgens de Hersenstichting komen er jaarlijks ongeveer 47.000 mensen met een hersenletsel op de SEH terecht, waarvan er bij 81% van hen sprake is van een licht traumatisch hersenletsel.
Een diagnose is vaak gemakkelijker te stellen als men weet dat de hersenen, bijvoorbeeld door een verkeersongeval of door een val van een trap, door elkaar zijn geschud. Dit in combinatie met typische hersenschudding-symptomen maakt de diagnose vrij eenvoudig. De symptomen van een hersenschudding na een val of een aanrijding zijn onder meer:
Bij jonge kinderen die moeilijk kunnen aangeven of ze hoofdpijn ervaren of zich misselijk voelen, is het opvallend stil zijn en het niet huilen een van de herkenbare gevolgen van een hersenschudding.
Een van de kenmerken van een hersenschudding is dat de hersenen door elkaar zijn geschud. Dat kan verschillende oorzaken hebben. Een kind kan bijvoorbeeld vallen van een speeltuig en een volwassene kan een hersenschudding door een hond krijgen die hem omverspringt. Of je kunt een commotio cerebri krijgen door een verkeersongeluk. En het kan ook dat je een hersenschudding krijgt tijdens het sporten of door lichamelijk geweld, bijvoorbeeld door huiselijk geweld.
Bij het vermoeden van een commotio cerebri, namelijk door het voorkomen van de kenmerken van een hersenschudding, zal men meestal door middel van neurologische observatie tot de diagnose komen. Een CT-scan en een EEG kunnen duidelijkheid bieden. Bij een CT-scan worden gedetailleerde dwarsdoorsneden van een lichaamsregio gemaakt. Bij een EEG wordt de elektrische activiteit van de hersenen met behulp van elektroden in kaart gebracht.
In de meeste gevallen is er sprake van een volledig herstel van een hersenschudding, zonder blijvende schade. Over het algemeen zal bij een hersenschudding de herstel duur van enkele weken tot enkele maanden variëren. De meeste patiënten zullen na een paar dagen de activiteiten langzaam weer oppakken. Toch wil dat niet zeggen dat na een hersenschudding werken snel weer mogelijk is.
Vaak ervaart men gedurende enkele weken hoofdpijn, overprikkeling en concentratiestoornissen, dat zijn de vaakst gehoorde hersenschudding-gevolgen. Hoelang deze ongemakken blijven aanhouden, verschilt van persoon tot persoon. De duur van een hersenschudding en de gevolgen ervan kunnen nu eenmaal sterk verschillen.
Geheugenverlies kan minuten tot dagen duren en wordt ook wel eens PTA (Post Traumatische Amnesie) genoemd. Des te langer dit blijft aanhouden, hoe groter het risico is op restklachten als vermoeidheid en hoofdpijn. Aanhoudende stemmingsklachten ten gevolge van een commotio cerebri zijn onder andere depressieve gevoelens, sombere gevoelens, prikkelbaarheid en angst. Ook een gebrek aan emotie en gevoel komt vaak voor.
Als de klachten meer dan drie maanden aanhouden, wordt dit niet langer een hersenschudding genoemd. Men spreekt dan van PCS (Post Commotioneel Syndroom).
Doe het vooral rustig aan, maar neem activiteiten opnieuw op en blijf niet voortdurend in bed liggen. Gebruik zeker de eerste dagen geen alcohol of een andere drug en zorg ervoor dat je voldoende slaapt, bij voorkeur 's nachts. Kies vooral voor korte activiteiten en wissel ze af met rust- en ontspanmomenten. Beperkt het kijken naar beeldschermen en voorkom nieuwe klappen op het hoofd. Ga dus niet meteen weer judoën. Andere lichamelijke beweging als kleine wandelingen of wat trainen op een hometrainer is wel goed voor je. Doe het rustig aan en bouw de activiteiten langzaam op.
Bij het behandelen van een commotio cerebri staat rust op de eerste plaats, zonder dat het nodig is om hele dagen in bed te liggen. Voor kinderen geldt er een wekadvies gedurende de eerste 24 uur. Je dient de kinderen dan te wekken en te controleren hoe het met de kinderen gaat. Gedurende de eerste zes uur is dit elk uur te doen, nadien kan het om de twee uur.
Hoewel de meeste patiënten na een commotio cerebri genezen, moet je weten dat herhaalde hersenschuddingen heel gevaarlijk zijn. Het risico op blijvende schade is dan groter. Ouders kunnen een traphekje plaatsen om te voorkomen dat kinderen vallen. Het gebruik van een fietshelm is aan te raden. Ook het volgen van een cursus valpreventie en het zorgen voor een goed lichamelijk uithoudingsvermogen kan hersenschuddingen helpen te voorkomen. Alcohol en drugs links laten liggen en zich niet laten afleiden in het verkeer zijn eveneens belangrijke tips tegen een hersenschudding.
De een voelt zich na een hersenschudding misselijk en daar blijft het bij, de ander heeft er nog jarenlang last van. Toch is er een constante en dat is dat de gevolgen van een hersenschudding allesbehalve aangenaam zijn. Indien je te maken krijgt met een commotio cerebri of een hersenkneuzing na een val of een verkeersongeval en een ander daarvoor verantwoordelijk is, heb je recht op een schadevergoeding. Voor meer informatie hieromtrent raden we aan om contact op te nemen met een van onze letsel advocaten.