Als u een ongeval is overkomen en u hierdoor letselschade lijdt, wilt u uiteraard dat al uw schade wordt vergoed door de daarvoor aansprakelijke partij. De (verzekeraar van de) wederpartij zal er echter alles aan doen om de door u geclaimde schadevergoeding te minderen of helemaal van tafel te krijgen. Hierbij speelt uw medische voorgeschiedenis een belangrijke rol. De aansprakelijke partij zal deze opvragen om te onderzoeken of er omstandigheden zijn die ervoor zorgen dat u recht heeft op minder of geen schadevergoeding.
Er wordt gesproken van predispositie indien een slachtoffer voor een ongeval een bepaalde kwetsbaarheid of aanleg heeft die hem eerder dan een ander persoon vatbaar maakt voor het optreden van een bepaalde ziekte of bepaalde klachten. Deze lichamelijke gesteldheid of persoonlijkheidsstructuur heeft voor het ongeval nog niet tot zulke klachten en beperkingen aanleiding gegeven, maar heeft wel invloed gehad op de uiteindelijke omvang van de klachten en beperkingen sinds het ongeval. Predispositie doet zich bijvoorbeeld voor bij iemand die na een verkeersongeval in een zware depressie is geraakt, maar ook een genetische aanleg heeft tot somberheid.
Predispositie wordt vaak verward met pre-existentie. Er is sprake van pre-existentie indien voor het ongeval al medische klachten aanwezig waren die vergelijkbaar zijn met de na het ongeval ontstane klachten. De klachten zijn bij pre-existentie dus niet veroorzaakt door het ongeval. Een voorbeeld van pre-existentie is iemand die voor een ongeval rug- of nekklachten had en hier na het ongeval nog steeds last van heeft (bijvoorbeeld bij een whiplash). Ook indien de klachten ernstiger zijn geworden door het ongeval spreekt met van pre-existentie.
Wanneer u een schadevergoeding voor letselschade claimt, zal de aansprakelijkgestelde partij hoogstwaarschijnlijk uw medische voorgeschiedenis opvragen om te beoordelen of er sprake is van predispositie of pre-existentie. De schade die het gevolg is van predispositie dient vergoed te worden door aansprakelijke partij. Het uitgangspunt in het Nederlands recht is dat de veroorzaker van de schade het slachtoffer moet nemen zoals hij is. Dit is dus inclusief alle gebreken en vatbaarheden voor bepaalde medische kwalen of aandoeningen die deze persoon meebrengt.
Dit betekent niet dat er bij het begroten van de schade helemaal geen rekening wordt gehouden met predispositie. In letselschadeprocedures wordt de schade berekend door een vergelijking te maken tussen de situatie waarin het slachtoffer daadwerkelijk verkeert na het ongeval (huidige situatie) en de situatie waarin het slachtoffer zou hebben verkeerd als het ongeval niet had plaatsgevonden (hypothetische situatie). De aansprakelijke partij moet het slachtoffer zoveel als mogelijk in de toestand brengen waarin hij zou verkeren als het ongeval niet had plaatsgevonden.
Predispositie kan er in uitzonderlijke situaties voor zorgen dat de looptijd van de schadevergoedingsverplichting wordt beperkt. Dit is aan de orde indien vast komt te staan dat het slachtoffer ook zonder ongeval in de toekomst dezelfde klachten zou hebben ontwikkeld. U kunt hierbij denken aan de situatie waarin iemand met een genetische aanleg tot somberheid depressief is geworden na een ongeval, maar een ander life-event (bijvoorbeeld het overlijden van een dierbare) ook tot depressiviteit zou hebben geleid.
De aansprakelijke partij is niet verplicht om de schade die het gevolg is van pre-existentie te vergoeden. De klachten bestonden namelijk al voor het ongeval en zouden er dus ook zijn geweest als er geen ongeval zou hebben plaatsgevonden.
De juridische discussie over de vraag of sprake is van predispositie of pre-existentie kan erg ingewikkeld zijn. Het is daarom verstandig deze discussie te laten voeren door een ervaren en erkende letselschade advocaat, zodat u zich volledig kan richten op uw herstel.