Een belangrijk verschil tussen een arbeidsongeval en een beroepsziekte is het ontstaan ervan. Immers: een arbeidsongeval heeft heel vaak een aanwijsbaar momentum, terwijl dat bij een beroepsziekte vaak een stuk minder eenvoudig is. Meestal ontstaat een beroepsziekte dan ook over een langere periode en kent het een samenspel aan veroorzakende factoren. Wij doen enkele van die factoren uit de doeken.
De meeste beroepsziektenworden veroorzaakt door allerhande arbeidsomstandigheden. In een industriële omgeving kan de hoeveelheid geluid bijvoorbeeld een belangrijke factor zijn voor het ontstaan van gehoorschade. In de gezondheidszorg kunnen de arbeidsomstandigheden en eventuele hygiëneproblemen dan weer infecties veroorzaken. En dat kappers dan weer kapperseczeem kunnen ontwikkelen, behoeft geen verduidelijking.
Aangezien de meeste beroepsziekten multicausaal zijn, spelen ook andere blootstellingsfactoren een rol. Het kan hierbij gaan om factoren die we aantreffen in de hobbysfeer, tijdens het klussen of gewoon in de privésfeer. Overmatige stress kan bijvoorbeeld gedeeltelijk zijn oorsprong vinden in de werksfeer, maar ook factoren uit de persoonlijke sfeer kunnen zeker een rol spelen.
Niet alleen blootstellingsfactoren uit de privésfeer spelen een rol, maar ook andere zaken die intern te situeren vallen. Zo zal de individuele gevoeligheid altijd een belangrijke rol spelen. Sommigen staan nu eenmaal mentaal sterker tegenover stressfactoren. Sommigen hebben een lagere weerstand, waarbij bijvoorbeeld ouderdom of aanleg een belangrijke rol kunnen spelen.
Sommige beroepen hangen per definitie strikter vast aan belastende arbeidsomstandigheden. Primaire preventie, zoals de Arbowet ze voorschrijft, kan het ontstaan van een beroepsziekte dan wel verhelpen maar is niet altijd mogelijk. Zo zal een spoedarts altijd wel geconfronteerd blijven met traumatiserende situaties. In dat geval kunnen wel organisatorische maatregelen worden genomen, zoals sanctiebeleid, voorlichting, opvolging en grondige opleidingen. Extra aandacht voor meer (mentaal) kwetsbare werknemers blijft natuurlijk ook hier een belangrijk punt.
Samengevat kunnen we stellen dat de meeste beroepsziekten een multicausale ontstaansbron kennen. De arbeidsomstandigheden en het al dan niet aanwezig zijn van (preventieve) maatregelen zal wel een rol spelen, maar ook bepaalde blootstellingsfactoren uit de privésfeer en eventuele individuele of gevoelsmatige factoren zullen sowieso een rol kunnen spelen bij het ontstaan van een beroepsziekte. Ook hier zal de (bedrijfs)arts steeds rekening mee dienen te houden, waarbij we alvast moeten zeggen dat een en ander ook de hoogte van de schadevergoeding kan beïnvloeden.
Lees ook: Wat is een beroepsziekte?
Wat valt er onder beroepsziekte?
Beroepsziekte, wat nu?
Wanneer kom je in aanmerking voor een beroepsziekte?
Wanneer heb je een beroepsziekte?
Letselschade en beroepsziekte: wat moet je weten?