Na een auto ongeluk zijn nekklachten lang geen uitzondering. Toch hoeft niet iedere nekklacht in een whiplash associated disorder te resulteren. Anderzijds is het diagnosticeren van een whiplash associated disorder niet eenvoudig, aangezien de kleine scheurtjes zelden echt goed zichtbaar zijn. Het vaststellen van een whiplash associated disorder is niet eenvoudig, maar toch niet onoverkomelijk. Hoe herken je een whiplash associated disorder en hoe weet je of je een whiplash associated disorder hebt? We leggen een en ander uit.
In de eerste plaats kunnen verschillende symptomen en zeker een combinatie ervan, een eerste teken aan de wand inhouden. Weet wel dat lang niet iedere whiplash associated disorder door dezelfde symptomen getekend worden. Volgende symptomen kunnen echter wijzen op een whiplashletsel:
Voor het stellen van de juiste diagnose is vooral de aanwezigheid van nekpijn, stijfheid, rugklachten, hoofdpijn en schouderklachten ná een ongeval met een acceleratie-deceleratiemechanisme belangrijk. Dit zijn de primaire symptomen. Als dergelijke klachten aanwezig zijn, kan een arts oordelen dat er sprake is van een whiplash associated disorder.
Vaak is er ook sprake van bijkomende klachten of secundaire symptomen. In principe zal men niet een whiplash associated disorder vaststellen op basis van de loutere aanwezigheid van deze bijkomende klachten. Ze moeten namelijk bovenop de primaire klachten komen. Wel kunnen ze het vermoeden van een whiplash associated disorder bevestigen en kunnen ze ervoor zorgen dat na een whiplash de diagnose met een grotere zekerheid wordt gesteld. Vergeetachtigheid, vermoeidheid, oorsuizen, concentratieproblemen en oogklachten zijn voorbeelden van dergelijke bijkomende klachten.
Een whiplash associated disorder is een letsel dat aan de nek en/of de rug optreedt, bijvoorbeeld na een verkeersongeval. Het ontstaat omdat het hoofd krachtig naar voren en naar achteren bewoog. Hierbij komt er zoveel druk op de nek te staan dat wervels, zenuwen en spieren schade kunnen oplopen.
Wanneer een arts op basis van de genoemde symptomen vermoedt dat er sprake is van een whiplash associated disorder, zal hij steeds informeren naar de omstandigheden van het ongeval. Als er bijvoorbeeld een frontale botsing optrad, zal de arts al snel een whiplashletsel vermoeden. Daarom is het altijd belangrijk om een arts zoveel mogelijk informatie te bieden, zodat de diagnose tijdig wordt gesteld.
Het objectief vaststellen van een whiplash associated disorder is behoorlijk moeilijk, omdat veel van de klachten moeilijk objectief te controleren zijn. Voor verzekeraars is het nochtans heel belangrijk dat klachten voldoende aannemelijk worden gemaakt. Medische experts hebben daarom manieren gezocht om objectiever de diagnose te kunnen stellen, wat allerlei discussies moet helpen te voorkomen.
In medische kringen wordt de vaststelling van de symptomen vaak vormgegeven door middel van vragenlijsten. Dergelijke vragenlijsten vragen dan naar specifieke gevoelens en pijnklachten, waarbij er vaak een puntensysteem en optelsom wordt gebruikt. Een dergelijke vragenlijst kan de diagnose vaak helpen te stellen.
Het bekendste voorbeeld hiervan is de NDI-vragenlijst (Neck Disability Index) die wordt gebruikt bij patiënten met nek- en whiplashklachten. Deze vragenlijst omvat tien deelgebieden die op het dagelijks functioneren focussen. De vragenlijst wordt meestal samen met een huisarts of een fysiotherapeut ingevuld en helpt bij het stellen van de diagnose.
Bij deze NDI-vragenlijst worden er tien vragen gesteld, waarbij er telkens zes antwoorden mogelijk zijn. Deze tien vragen hebben betrekking op de volgende deelgebieden:
Op de pijnvraag is het bijvoorbeeld mogelijk om te antwoorden dat men geen pijn ervaart, weinig pijn ervaart, matige pijn ervaart, vrij hevige pijn ervaart, zeer hevige pijn ervaart of de slechtst denkbare pijn ervaart. Bij elke vraag hoort een cijferscore. Ervaart men bijvoorbeeld geen pijn, dan levert dit 0 punten op. Ervaart men zeer hevige pijn, dan gaat het om vier punten. De slechtst denkbare pijn levert dan weer 5 punten op. De punten van deze tien vragen worden bij elkaar opgeteld, wat een score op 50 oplevert. Deze score wordt vervolgens omgerekend naar een beperkingenpercentage.
Het is niet zo dat er een minimumaantal punten nodig is om de diagnose te stellen. De gegeven antwoorden kunnen wel handig zijn bij het stellen van de diagnose. Door de vragenlijst regelmatig in te vullen, kan bovendien de evolutie van de whiplashklachten in kaart worden gebracht.
De NDI-vragenlijst is het bekendste voorbeeld van een vragenlijst die wordt gebruikt bij het stellen van de diagnose en bij de evolutie van het functioneren, maar het is zeker niet de enige. Zo heeft de geneeskundige Maarten Schmitt, die eerder al een testbatterij ontwikkelde om het functioneren van patiënten meetbaar te maken, een eigen vragenlijst ontwikkeld voor het objectief vaststellen van het functioneren van mensen die de diagnose kregen. Het zijn handige manieren om de klachten van patiënten, die vanuit een medisch perspectief vaak moeilijk te begrijpen zijn, toch zo objectief mogelijk vast te stellen.
Het verloop van klachten bij een whiplash associated disorder kent diverse ontwikkelingen, waarvan een en ander in de medische literatuur is uiteengezet. Op basis van het klachtenverloop kan het vermoeden van een whiplash associated disorder dan ook bevestigd worden. Weet dat de meeste patiënten na ongeveer een jaar volledig herstellen, maar dat een aanzienlijk deel ook een chronisch whiplashsyndroom ontwikkelt. Vooral bij aanhoudende pijn en stijfheid in de nek, hoofdpijn en cognitieve klachten kan men bijna met zekerheid stellen dat het gaat om een whiplash associated disorder.
Vaak wordt het klachtenverloop afgewogen ten opzichte van de gekozen behandelingsmethode, waarbij uiteindelijk een definitieve vaststelling van het whiplashletsel kan geschieden.
Hoelang de whiplashklachten aanhouden, is vooraf niet te zeggen. Vooral de eerste maand is daarbij heel belangrijk. Bij de meeste mensen verdwijnen de whiplashklachten namelijk binnen een maand. Als er na een maand nog steeds whiplashklachten zijn, is er sprake van een vertraagd herstel. Het is dan moeilijk om in te schatten hoelang de klachten zullen blijven aanhouden. Meer zelfs: bij ongeveer tien procent van de patiënten blijven er altijd whiplashklachten aanwezig. Men spreekt dan over een chronisch whiplashsyndroom.
Zo complex het stellen van de juiste diagnose is, zo verschillend zijn de behandelingsmethoden. De verscheidenheid aan symptomen en de manier waarop ze evolueren, zorgt ervoor dat het behandelingsverloop per persoon verschilt. Over het algemeen raadt men direct na het ongeluk rust aan en adviseert men het dragen van een halskraag, maar verder zijn er heel wat mogelijkheden. Dit gaat van het innemen van medicijnen of pijnstillers tot het bestrijden van symptomen of het leren leven met de klachten. Ook het aannemen van een nieuwe lichaamshouding kan bijvoorbeeld nuttig zijn.
Is er een whiplashletsel vastgesteld? Dan zal de arts het letsel meestal classificeren. Die classificatie is niet onbelangrijk in het kader van een latere schadeclaim. Meestal gebruikt men de classificatiemethode van de Québec Task Force, waarbij een onderscheid gemaakt wordt tussen vier categorieën. Deze categorieën variëren tussen 'nekklachten', 'nekklachten en spier- en skelettekenen', 'nekklachten en neurologische tekenen' en 'nekklachten en fractuur of dislocatie'. Op basis van vragenlijsten en persoonlijke gesprekken kan ook een classificatiemethode gebruikt worden om de psychische klachten in kaart te brengen.
Het stellen van de juiste diagnose en het in kaart brengen van de klachten is onder meer belangrijk voor de uiteindelijke bepaling van het smartengeld en het begroten van de schadevergoeding. Als je het slachtoffer bent van een ongeval en met een whiplash associated disorder krijgt af te rekenen, is het raadzaam om juridisch advies in te winnen. Je hebt namelijk recht op een schadevergoeding. Wil je hier meer over weten of wil je een schadevergoeding claimen? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.
Lees ook: Wat is een whiplash? Wat te doen bij een whiplash? Wat voel je bij een whiplash? Hoe lang duurt een whiplash? Hoe herstel je van een whiplash? Wanneer is een whiplash chronisch? Vergoeding bij letselschade door whiplash Letselschade whiplash uitkering Smartengelden berekenen bij whiplash