“Fabrikanten zonnebrandcrème aansprakelijk voor huidkanker?”

03 juli 2015

De vraag is of deze koptekst straks ergens te lezen zal zijn. Er is een discussie gaande over een verband tussen huidkanker en het gebruik van zonnebrandcrème. Het aantal patiënten met huidkanker dat zich onder medische behandeling laat stellen is in Nederland nu ruim 50.000 per jaar en dat aantal zal alleen maar toenemen. Komt dit nu door de zon zelf, of heeft dit juist te maken, hoe gek het ook klinkt, met de gebruikte zonnebrandmiddelen?

Volgens wetenschappers van de Missouri University zorgt het ingrediënt ‘zinkoxide’ in de crème voor een chemische reactie zodra dit aan de zon wordt blootgesteld. En die reactie zorgt ervoor dat er onstabiele moleculen, vrije radicalen genoemd, vrijkomen. “Zinkoxide kan vrije radicalen laten vrijkomen als het in aanraking komt met UV-stralen’, bevestigt onderzoeksleider dr. Yinfa Ma. ‘Daardoor kunnen cellen worden beschadigd, maar ook het DNA in die cellen kan worden aangetast. En dat verhoogt het risico op huidkanker’, aldus een artikel in het Algemeen Dagblad van 9 mei 2012. Daarin staat nog dat hoe langer de zinkoxide blootgesteld wordt aan de zon, hoe hoger de kans is op mogelijke schade. Blijkbaar is het middel zinkoxide verdacht.

Zinkoxide wordt niet opgenomen door je lichaam en smeert niet uit. De moderne zonnebrandcrème wordt wel opgenomen door de huid en dat betekent dat er chemische stoffen in je lichaam terecht komen (3,4). Er zitten verder parabenen in (1) die de kans op borstkanker zouden vergroten en invloed hebben op hormonen (2). Oxybenzone en retinyl palmitate zijn ingrediënten die volgens onderzoek niet goed voor de huid zijn en daarnaast in combinatie met UV-A straling de kans op kanker vergroten (5,6,7).

Op www.nu.nl verscheen eind juni 2015 het bericht dat veel mensen in Engeland niet weten hoe zonnebrandcrème juist gebruikt moet worden en dat velen geen idee hebben wat de beschermingsfactor precies inhoudt. De Britse bond voor farmaceuten heeft gewaarschuwd voor verkeerd gebruik. De informatie op de etiketten zou daarnaast verwarrend zijn. Zo blijken er veel crèmes te zijn die alleen beschermen tegen UVB-straling, maar niet tegen UVA. Dat moet de consument dan ook maar net weten. Een middel dat alle UV-straling filtert, bestaat echter niet. Zonnebrandproducten die alleen tegen UVB-straling beschermen, creëren een schijnveiligheid, omdat ze de huid niet beschermen tegen de gevaarlijke UVA-straling. Zelfs zonnebrandmiddelen die uiterst doeltreffend zijn en tegen zowel UV-A(Aging)-straling als UV-B(Burning)-straling beschermen, kunnen geen volledige bescherming bieden. Een zonnebrandmiddel moet dan ook gezien worden als een aanvullende maatregel, naast het dragen van beschermende kleding en het opzoeken van de schaduw tussen 12.00-15.00 uur.

Sommigen zien dus een verband tussen het steeds vaker gebruiken van zonbeschermingsproducten en het vaker voorkomen van huidkanker. Het enige waar de consument op let is de factor. Hoe hoger de factor, hoe hoger de bescherming. Je kunt met factor 10 dus 10 keer langer in de zon blijven dan zonder middel, zonder te verbranden. De consument weet echter niet wat hij precies op zijn huid smeert, en wat de stoffen op en in zijn huid voor effect hebben onder inwerking van de zon. Over de gevolgen op lange termijn weten zij ook niets.

Zijn er regels voor de verkoop van dit product? De meeste regelgeving is Europese regelgeving.

Zonnebrandmiddelen zijn geen geneesmiddelen (het gewone BTW-tarief is van toepassing) en zij worden buiten de apotheek verkocht. Als er op de verpakking een UVA-logo met een rondje eromheen staat, dan betekent dit dat het merk zich qua UVA-bescherming houdt aan de Europese wetgeving.

Stel nu dat inderdaad uit onderzoek blijkt dat zonnebrandmiddelen direct of indirect huidkanker veroorzaken. Is dan de producent aansprakelijk te achten voor de gezondheidsschade? Welke informatie moet de fabrikant eigenlijk geven? Moet op de verpakking worden vermeld welke ingrediënten erin zitten en wat de gezondheidseffecten hiervan (kunnen) zijn? Wordt vervolgd.

Referenties: