Rubberkorrels voetbalvelden

In februari 2017 verstuurde SAP als eerste een aanmaning naar de gemeente Amersfoort. De gemeente had twee weken de tijd om de schadelijke korrels te verwijderen. Anders zou de gang naar de rechter gemaakt worden. De gemeente Amersfoort besloot niet in te gaan op het verzoek om de kunstgrasvelden te saneren. Zij stelde onder andere de adviezen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu in twijfel. Toch had de gemeente, ook met die onzekerheid, de kunstgrasvelden moeten saneren. Overheden moeten volgens de Verklaring van Rio nu eenmaal het voorzorgsbeginsel in ere houden. Dit betekent dat ze beschermingsmaatregelen moeten treffen als er ernstige schade dreigt. Dit moet ook als er (nog) geen zekerheid over is.

Volgens artikel 10.37 van de Wet milieubeheer (Wm) is het verboden om je van bedrijfsafvalstoffen of gevaarlijke afvalstoffen te ontdoen door deze aan een ander af te geven. Je mag dus niet jouw afvalstoffen wegwerken door ze bij een ander op het bordje te leggen. Een afvalstof is een gevaarlijke afvalstof als deze als zodanig staat vermeld in de Europese afvalstoffenlijst (Eural). Een afvalstof krijgt dan een Euralcode.

Rubberkorrels worden van oude autobanden gemaakt.

Banden hebben de Euralcode: 16 01 03:. Over de verwerking van banden staat er: “uit onderzoek blijkt dat het PAK-gehalte van personenautobandengranulaat zodanig is dat het granulaat alleen in gebonden vorm kan worden toegepast”. Zo geeft de Eural aan hoe bepaalde stoffen wel en niet gebruikt mogen worden.

In het rapport van het RIVM staat dat in de rubberkorrels kankerverwekkende stoffen zoals PAK’s, Ftalaten, Benzothiazolen, Fenolen en Polychloorbifenylen zitten (pagina 19 en 20). Volgens de VU staat niet alleen vast dat er kankerverwekkende stoffen in zitten, maar ook dat deze stoffen worden afgegeven. Voor het testen werden korrels in water gedaan en dat water werd zwart. Dit zwart is roet. Roet is niet eens meegenomen bij het onderzoek. Volgens de VU klopte de samenvatting van het rapport van het RIVM niet met de inhoud.

Het punt is dat de velden al zijn ingestrooid. In plaats van het advies om de korrels te vervangen, probeert men achteraf iets te zeggen over de gezondheidsrisico’s voor nu en in de toekomst. Vast staat dat het RIVM 'vergeten' is om een factor mee te wegen voor kinderen. Het is bewezen dat kinderen een groter gezondheidsrisico lopen op ziektes als kanker dan volwassenen. Had het RIVM hier wel een factor voor meegenomen, dan had het advies moeten luiden dat kinderen hier niet mee in aanraking komen om gezondheidsproblemen te voorkomen. De Europese Commissie deed hierover een Mededeling (EC, 2000). In haar ogen is het zo dat het voorlopig wetenschappelijk onderzoek uitwijst dat er gegronde redenen zijn om te vrezen dat de huidige situatie potentieel te gevaarlijk is. De overheid is het in andere gevallen, die ook met kankerverwekkende stoffen te maken hebben, met deze Mededeling eens: “De Rijksoverheid wil dat mensen zo lang mogelijk gezond en vitaal blijven. Bijvoorbeeld door het bevorderen van een gezonde leefstijl, een gezonde leefomgeving en vaccinatieprogramma’s. Ook gemeenten, zorgverzekeraars, zorgverleners, scholen en bedrijven dragen daaraan bij.'' 

Ons kantoor SAP Advocaten heeft in het verleden een procedure gevoerd voor een rookvrije werkplek, waarna het recht op rookvrij werken in de wet opgenomen werd. De rechter oordeelde toen onder andere dat er geen veilige ondergrens was voor tabaksrook. Die rook is altijd schadelijk. Afgedankte autobanden zijn ook schadelijk. Kankerverwekkende stoffen horen niet op een voetbalveld. Het is de taak van de gemeenten om er nu voor te zorgen dat het rubber in de velden waar zij verantwoordelijk voor zijn wordt verwijderd. En daarna wordt vervangen door alternatief veilig materiaal. Er zijn veilige alternatieven beschikbaar. De bestaande korrels kunnen met een borstelmachine worden verwijderd. Het woord is aan elke gemeente die besluit te kiezen voor de gezondheid van haar (minderjarige) inwoners. 

Het RIVM weet dat experimenteel is vastgesteld dat kortdurende blootstelling in de kinderperiode tot een verhoogde tumor-incidentie leidt in het latere leven. Drie onderzoekers zeggen onafhankelijk van elkaar: geen blootstelling. Er is net zoals bij tabaksrook geen sprake van een veilige ondergrens. Dat was de reden voor een rookverbod op de werkplek. Dit alleen al zou dan voldoende moeten zijn om de velden te saneren en kinderen vanaf nu niet meer op deze velden te laten lopen. Er zijn ruim 1.2 miljoen voetballers in Nederland die worden blootgesteld aan deze stoffen. Er zijn ook veel mensen die de velden moeten onderhouden en op die manier blootgesteld worden.