De weg naar de advocatuur

Twee maanden geleden werd Sapper Bas Hopman in de rechtbank beëdigd tot advocaat. Een bijzondere gebeurtenis en een enorm feestelijke dag. Bas vertelt: ‘’Tijdens de beëdigingszitting moet je met toga met bef voor de rechter verschijnen. Er mogen familie, vrienden en kantoorgenoten bij aanwezig zijn. Ik ben die dag samen met de mensen die voor mij meegingen met de trein naar de Rechtbank Midden-Nederland in Utrecht gegaan. Daar ontmoette ik mijn jaargenoten. Tijdens de beëdigingszitting hielden de Officier van Justitie van het Openbaar Ministerie en de Deken een leuke toespraak. De beëdiging vindt altijd plaats op zogeheten requisitoir van het Openbaar Ministerie. Dit betekent dat de Officier van Justitie verklaart dat iedere aanwezige beoogd advocaat-stagiair beëdigd mag worden en hier geen bezwaren tegen zijn.’’

De eed

Je bent advocaat nadat je de eed of belofte hebt afgelegd. Wat je daarin zegt is afhankelijk van je geloofsovertuiging. Je staat op, steekt je rechter wijs- en middelvinger op en zegt: ‘’Zo waarlijk helpe mij God almachtig’’ of ‘’dat beloof ik’’. De volledige eed luidt: ‘Ik zweer (beloof) getrouwheid aan de Koning, gehoorzaamheid aan de Grondwet, eerbied voor de rechterlijke autoriteiten, en dat ik geen zaak zal aanraden of verdedigen, die ik in gemoede niet gelove rechtvaardig te zijn.’

Over zijn jaargenoten vertelt Bas: ‘’Dit zijn de mensen met wie ik tegelijk nu de Beroepsopleiding Advocatuur volg. Het is een traditie om na de beëdigingszitting met deze groep en alle aanhang te borrelen bij café De Rechtbank. Dit hebben we dan natuurlijk ook gedaan.’’

Jurist of advocaat

De beëdiging van Bas is ook een mooi moment om nog eens stil te staan bij het verschil tussen een jurist en een advocaat. ‘’Er zijn grote verschillen tussen advocaten en juristen,’’ legt Bas uit. ‘’Voor mij zit de toegevoegde waarde echter voornamelijk in het feit dat alleen advocaten mogen procederen. Dit heet het procesmonopolie. Hierdoor kun je als advocaat doorgaan wanneer juristen moeten stoppen. Dit zorgt er ook voor dat je als advocaat eerder serieus genomen wordt door wederpartijen.’’

Advocaat zijn kan dus een groot voordeel zijn. Maar hoe kom je op het punt dat je beëdigd kan worden? ‘’Om advocaat te kunnen worden moet je eerst meester in de rechten zijn’’, legt Bas uit. ‘’Je mag de titel van meester in de rechten voeren als je de universitaire studie Rechtsgeleerdheid hebt afgerond en de masterbul Rechten in ontvangst genomen hebt. Met bij die masterbul de zogeheten verklaring Civiel Effect.’’ De verklaring Civiel Effect geeft aan dat (de vakken van) je opleiding aansluiten op de Beroepsopleiding Advocatuur. Dan begint de praktijk. Bas gaat verder: ‘’Vanaf dat moment kun je op zoek gaan naar een kantoor dat jou als advocaat-stagiaire in dienst wil nemen. Je kunt er ook voor kiezen om als stagiaire-ondernemer aan de slag te gaan, dan ben je niet in loondienst. Om beëdigd te kunnen worden moet je een verzoekschrift indienen bij de raad van de Orde van advocaten. Dit verzoek wordt doorgestuurd naar de rechtbank en als je aan alle eisen voldoet word je tijdens een beëdigingszitting beëdigd en ingeschreven op het tableau van advocaten. Vanaf dat moment ben je advocaat, behoor je tot de zogeheten balie en ben je onderdeel van de beroepsgroep van advocaten.’’

Integriteit onder advocaten

De beroepsgroep van advocaten is een beroepsgroep waar best wat misvattingen over bestaan. ‘’Ik denk dat de grootste misvatting over advocaten is dat de meeste niet integer zouden zijn,’’ zegt Bas. ‘’Integriteit is één van de kenwaarden van de advocatuur. Het is noodzakelijk om het vertrouwen in de gehele beroepsgroep te waarborgen. Een integere advocaat houdt niet alleen rekening met de belangen van zijn cliënt (binnen de grenzen van het recht), maar ook met de gerechtvaardigde belangen van de maatschappij en van derden.’’ Hij licht dit toe met een voorbeeld: ‘’Een rechter moet bijvoorbeeld op de eerlijkheid van een advocaat kunnen vertrouwen. Dat is in het belang van een eerlijk proces, maar ook van een goede procesorde.’’

Bas heeft een mogelijke verklaring voor de verwarring over de integriteit: ‘’Mogelijk heeft het begrip integriteit voor niet-advocaten een andere betekenis dan voor advocaten en kan de misvatting hierdoor worden verklaard. Voor advocaten staan de gedragsregels en beroepsethiek centraal, terwijl de buitenwereld daar voor het overgrote deel onbekend mee is. Bovendien staan advocaten iedereen bij en dus ook partijen met onsympathieke belangen en standpunten. Het is voorspelbaar dat sommigen daar moreel moeite mee hebben. Voor een advocaat is het echter belangrijk dat iedereen toegang heeft tot goede belangenbehartiging.’’

Stappen zetten

Hoewel Bas nu ‘echt’ advocaat is, is hij de laatste tijd nog niet vergeten. ‘’Het is een behoorlijk pittige stap om vanuit je studentenleven naar het fulltime werken op een advocatenkantoor te gaan. Het verschil met de theoretische insteek van de universiteit kan niet groter zijn.’’ Hij heeft een tip voor anderen die de stap tot advocaat ook graag zouden zetten of daarmee bezig zijn: ‘’Wees niet bang voor de opstartproblemen die je als advocaat-stagiaire zult ervaren. Word er niet onzeker door, maar beschouw het als een belangrijk onderdeel van je leerproces. Accepteer dat je het beroep van advocaat niet binnen een korte tijd zult beheersen. Dit is een proces wat jaren duurt. Vergelijk jezelf dan ook niet met de oudere (meer ervaren) kantoorgenoten. Dit is niet realistisch en ook zij hebben het als advocaat-stagiaire zwaar gehad en ook zij hebben beginnersfouten gemaakt.’’

Behalve naar de tijd die geweest is kijkt hij ook naar de toekomst: ‘’De aankomende drie jaar zal ik mij richten op mijn advocaat-stage bij SAP letselschade advocaten. Onderdeel van deze stage is de Beroepsopleiding Advocatuur. Deze opleiding duurt 2,5 jaar en je moet ‘m binnen 3 jaar afronden. Tijdens de opleiding ligt de focus met name op vaardigheden en beroepsethiek. Als ik de beroepsopleiding en stage met goed resultaat heb afgerond, dan mag ik mijzelf advocaat-medewerker noemen. Vanaf dat moment mag ik geheel zelfstandig een advocatenpraktijk voeren.’’

Bedankt voor het inkijkje en succes met de opleiding Bas!