Blog Natascha Jansen | Uit de praktijk: schadevergoeding via het (verkeers)strafrecht en/of de civielrechtelijke weg?

Bij toeval heb ik recent twee nieuwe zaken ingenomen waarbij de cliënt zich niets meer van het hem overkomen verkeersongeval weet te herinneren. In beide gevallen was de aanrijding zo heftig en het daardoor veroorzaakte letsel zo ernstig, dat beide cliënten pas in het ziekenhuis weer bij kennis zijn gekomen. Een hele rare gewaarwording. Nauwelijks bijgekomen van noodzakelijke operaties – beide cliënten hadden diverse breuken en inwendig letsel bij de aanrijdingen opgelopen – stond er een politieagent aan het bed met de nodige vragen, in het bijzonder over de toedracht van het ongeval.

Bij de ene cliënt was de toedracht en daarmee ook aansprakelijkheid al snel duidelijk, dankzij de dash-cam van de vrachtwagen die achter de auto van cliënt reed. Maar bij de andere cliënt bleven de vragen komen, vragen die niet door cliënt konden worden beantwoord omdat hij het ongeval simpelweg niet bewust heeft meegemaakt. Hij was immers vrijwel direct “out”. Omdat er in dit geval sprake was van een kettingbotsing waarbij meerdere auto’s betrokken waren, waarbij cliënt van achteren werd aangereden door een vrachtwagen (zonder dash-cam), wilde politie ook onderzoek doen naar de keten van betrokken auto’s: “wie raakte wie het eerst”. Het werd al snel duidelijk dat er strafvervolging van de vrachtwagenchauffeur zou gaan plaatsvinden, waarbij het voor cliënt vanwege het politieonderzoek nog heel ongewis was of hij ook als verdachte zou de worden aangemerkt. Inmiddels was ook deze cliënt uit het ziekenhuis ontslagen en mocht hij thuis gaan revalideren. Hij meldde zich een paar weken later bij mij, waarbij mij duidelijk werd dat hij zich zorgen maakte over een eventuele strafzaak en ook niet wist hoe het dan met de aansprakelijkheid zat, oftewel hoe het civielrechtelijk geregeld was. Na een gesprek met een medewerker van het Bureau Slachtofferinformatie van het arrondissementsparket was het voor cliënt gelukkig duidelijk dat hij niet als verdachte werd aangemerkt en dat hij niet strafrechtelijk zou worden vervolgd. Dat was anders voor de vrachtwagenchauffeur. Cliënt was verteld dat hij zich als benadeelde partij zou kunnen voegen in het strafproces en een schadevergoeding zou kunnen vorderen. Maar dat zou ik toch voor hem regelen via de WAM-verzekeraar van de vrachtwagen(chauffeur)?

Voor professionals in de letselschadepraktijk is er een logisch verschil tussen een strafzaak, volgend op een ernstig ongeval, het voegen als benadeelde partij en civielrechtelijke aansprakelijkheid. Dat bleek voor mijn cliënt niet zo duidelijk. Want hoe kan het zo zijn dat wanneer je slachtoffer bent van een verkeersongeval je in een strafproces wordt betrokken, waarbij je ook nog eens schadevergoeding kan vragen, terwijl de veroorzaker van het ongeval daar toch gewoon voor/tegen verzekerd is via zijn autoverzekering? 

Ik heb het mijn cliënt graag uitgelegd en volg zijn voorspoedige, maar toch nog best langdurige herstel op de voet. Wat ik hem heb verteld? In het kort: wordt de veroorzaker van het verkeersongeval waarbij jij als slachtoffer betrokken bent geraakt strafrechtelijk vervolgd, dan kun je via de strafrechter een schadevergoeding toegewezen krijgen wanneer je je als benadeelde partij voegt in het strafproces. Het moet dan wel gaan om schade die een rechtstreeks gevolg is van het strafbare feit (de begane verkeersfout) en de vordering moet voldoende en duidelijk zijn onderbouwd. De vordering mag niet complex zijn (de rechter moet er zich namelijk snel een oordeel over kunnen vormen en niet nog van alles over de gevorderde schadeposten hoeven uit te zoeken). Zou de strafrechter dat wel moeten doen, dan wordt de vordering niet-ontvankelijk verklaard en wordt het slachtoffer verwezen naar de civiele rechter. Bedoeld wordt dan eigenlijk dat je na erkenning van aansprakelijkheid door de WAM-verzekeraar van de veroorzaker een traject ingaat waarin met advocaat of belangenbehartiger schade en hulpbehoeften in kaart worden gebracht, besproken wordt wanneer en welke voorschotten op de uiteindelijke schadevergoeding worden betaald, welke hulp wordt ingeschakeld en/of welke trajecten worden ingezet (denk bijvoorbeeld aan een multidisciplinair behandeltraject, het inschakelen van een arbeids-/reintegratiedeskundige e.d.). Daar kan veel tijd mee gepaard gaan. Dat komt omdat we doorgaans toch rekening moeten houden met het afwachten van een medische eindtoestand en afsluitende medische expertises (pas dan is namelijk duidelijk welke klachten en beperkingen ten gevolge van het ongeval en daar uit voortvloeiende letsel nog resteren) voordat echt aan het beproeven van een minnelijke eindregeling wordt toegekomen. Het was mijn cliënt duidelijk dat we nog wel een tijdje aan elkaar verbonden zijn. Gelukkig hebben wij er samen alle vertrouwen in!