Waar ligt de grens tussen ‘zelf moeten opletten’ door een werknemer en ervoor moeten zorgen dat er geen ongelukken kunnen gebeuren door de werkgever? Het komt regelmatig voor dat het voelt alsof een bedrijfsongeval voorkomen had kunnen worden als er beter was opgelet door de werknemer. Maar mag een werkgever dat van zijn werknemers verwachten?
Zorgplicht
Een belangrijk aspect in die situaties is de zorgplicht van de werkgever. Hij moet ervoor zorgen dat werkzaamheden zo veilig en gezond mogelijk uitgevoerd kunnen worden. Eerder legden we dat uit aan de hand van voorbeelden. Zoals de rechtszaak die rugbyers aanspanden en een blog over aansprakelijkheid bij bedrijfsuitjes.
Uitglijder van de werkgever
In mei 2021 kwam een werknemer ten val door een gladde vloer. Als gevolg van deze val, liep de werknemer letsel op aan zijn linkerschouder en linkerarm. De werknemer vond dat de werkgever hiervoor aansprakelijk was: de werkgever zou niet gezorgd hebben voor een schone en veilige werkplek Ook vond de werknemer dat er niet genoeg toezicht was, de plas was niet opgemerkt.
De rechter was het hiermee eens en oordeelde dat de werkgever niet aan de zorgplicht had voldaan. In deze specifieke situatie bleek er niet voldoende toezicht te zijn. Dit had onder andere te maken met de geldende corona-maatregelen op dat moment. Maar het heeft ertoe geleid dat de plas niet opgemerkt werd. Daarbij was er geen sprake van (bewuste) roekeloosheid van de werknemer. Over het algemeen wordt bewuste roekeloosheid van werknemers ook niet snel aangenomen.
Bewuste roekeloosheid
Wat betekent dat eigenlijk: ''bewuste roekeloosheid''? In 1994 heeft de Hoge Raad in een arrest bepaald dat het om ''een in laakbaarheid aan opzet grenzende mate van schuld gaat''. Dit betekent dat iemand willens en wetens een ernstig gevaar creëert of accepteert, terwijl je weet dat het tot schade kan leiden. Toch is er in deze gevallen geen sprake van opzet. Het verschil met opzet is dat bij bewuste roekeloosheid iemand niet de intentie heeft om schade aan te richten, maar wel bewust het risico op schade neemt.
Bewuste roekeloosheid in het dagelijks leven
In veel algemene voorwaarden wordt de term wel een keer genoemd. Meestal gaat het er dan om dat je geen beroep kunt doen op de aansprakelijkheid van de organisatie of andere partij als er sprake is van bewuste roekeloosheid van jouw kant. Ook als het niet specifiek genoemd staat in de algemene voorwaarden, is dit wel het geval. Een partij kan zich beroepen op het ''exoneratiebeding''.
Exoneratiebeding
Het exoneratiebeding houdt in dat aansprakelijkheid niet geldt als er sprake is van bewuste roekeloosheid. Of van opzet. In zulke gevallen zal er geen schadevergoeding betaald worden. Horecabedrijven hangen regelmatig bordjes op waarop staat dat ze niet aansprakelijk zijn voor gestolen of vermiste jassen of andere eigendommen. Dit is een voorbeeld van hoe zo'n bedrijf het exoneratiebeding in probeert te zetten. ‘Probeert’, omdat bedrijven dit soort bordjes vaker ophangen dan dat ze wettelijk geldig zijn.
Heb je vragen over bewuste roekeloosheid of wil je weten of SAP jou bij kan staan? Je kunt gratis en vrijblijvend contact opnemen via het contactformulier, de telefoon of whatsapp.
