Bepakt en bezakt

Het is bijna zomer en dat betekent dat de vakantietijd weer in zicht komt. Veel mensen nemen het vliegtuig om op vakantie te gaan. Dit betekent dat het ook weer drukker wordt voor het personeel van de vliegmaatschappijen. Het FNV kwam afgelopen week met het bericht naar buiten dat het werk voor het grondpersoneel (de bagageafhandeling) van de KLM zo zwaar zou zijn dat werknemers er blijvende gezondheidsschade aan overhouden. Het betreft voornamelijk nek- en rugklachten.

Als iemand uitvalt door een beroepsziekte (blijvend) arbeidsongeschikt raakt, is de werkgever dan aansprakelijk en kan een slachtoffer de schade dan verhalen op de werkgever? Dat hangt af van het feit of de werkgever aan zijn zorgplicht heeft voldaan. Die zorgplicht is neergelegd in artikel 7:658 van het burgerlijk wetboek. De werkgever moet daarbij zorgen dat een werknemer bij de uitoefening van het werk zijn werk veilig kan uitvoeren. Dit houdt in dat een werkgever voorzorgmaatregelen moet nemen om te zorgen dat de werkplek en werkomstandigheden veilig zijn voor de werknemers. Die zorgplicht gaat volgens de rechtspraak best ver.

In het geval van KLM geven medewerkers aan dat er werknormen zijn vastgesteld door KLM, maar dat deze werknormen vaak worden overtreden door (de werknemers van) KLM zelf, omdat er te weinig personeel is. Zo werkt het grondpersoneel dat de bagage afhandelt met kisten voor de bagage. Het personeel geeft aan dat de norm is dat kisten onder de 1.500 kilo met 2 personen moeten worden afgehandeld en kisten van boven de 1.500 kilo met 4 personen. Door het personeelstekort gebeurt het nu ook vaak dat 2 personen de zwaardere kisten afhandelen, maar dit mag natuurlijk helemaal niet.

Ook moet het grondpersoneel vaak op de rug liggen om de bagage op de juiste plaats te zetten of met een gebogen rug op de knieën zitten en vracht aanduwen en trekken van 150 à 200 kilo. Dit komt omdat het ruim te krap is om te staan. Door het voorgaande ontstaan de klachten van de werknemers.

Bij KLM worden de arbonormen (bijvoorbeeld maximaal 23 kilo tillen) derhalve stelselmatig overschreden, terwijl KLM geen oplossingen zoekt of maatregelen treft. Het is de taak van KLM als werkgever om voorzorgmaatregelen te treffen en te zorgen dat deze normen niet worden overschreden. Een oplossing hiervoor kan meer personeel zijn. Daarnaast zou KLM bovendien toezicht moeten houden op het naleven van de normen en moeten ingrijpen als de normen worden overschreden, deze zijn er immers om te zorgen dat de werkplek veilig is. Een andere oplossing zijn andere vliegtuigmodellen waarbij de bagage niet meer handmatig in het ruim hoeft te worden verplaatst.

In dit geval kan worden gesteld dat KLM niet aan haar zorgplicht heeft voldaan. KLM had voor een veilige werkplek moeten zorgen en had erop moeten toezien dat de werknemers zich aan de arbonormen houden. Derhalve is KLM in dit geval aan te spreken voor de schade die voortvloeit uit de klachten en beperkingen die werknemers door het schenden van de zorgplicht hebben opgelopen.

Ineke Roelandschap, advocaat bij SAP Letselschade Advocaten