Affectieschade (smartengeld voor naasten) wel in Duitsland, in Nederland nog steeds niet

Het wetsvoorstel Affectieschade (smartengeld voor naasten), waar al eerder berichten over zijn geplaatst, is met algemene stemmen aangenomen door de Tweede Kamer. Het wetsvoorstel dient nu alleen nog te worden goedgekeurd door de Eerste Kamer. In Duitsland is ook een wetsvoorstel ingediend over affectieschade, en die wet is inmiddels aangenomen.

Affectieschade

Het wetsvoorstel affectieschade maakt het mogelijk dat naasten ook een recht hebben op smartengeld wanneer zij leed ondervinden doordat een persoon waarmee men een affectieve band heeft ernstig letsel heeft opgelopen of overlijdt. Deze naaste heeft recht op een smartengeldvergoeding. Tot nu toe hebben naasten geen recht op smartengeld, maar alleen het slachtoffer zelf.

In Nederland is het wetsvoorstel dus nog geen wet geworden, maar in Duitsland al wel. Opvallend is dat het wetsvoorstel in Duitsland binnen vijf maanden is aangenomen, terwijl er in Nederland veel langer over wordt gedaan. Al in 2003 is een wetsvoorstel affectieschade ingediend. Dit wetsvoorstel is in 2010 door de Eerste Kamer verworpen. Nu ligt er dus opnieuw een wetsvoorstel die het voor naasten mogelijk maakt smartengeld te vorderen. In Duitsland is alles in een stroomversnelling geraakt vanwege de vliegramp van het Lufthansa-vliegtuig op 24 maart 2015, waarbij Lufthansa de nabestaanden zonder juridische verplichting een bedrag aan smartengeld heeft betaald. Ook de aanslag op de kerstmarkt in Berlijn op 19 december 2016 heeft een rol gespeeld.

Verschillen

Het Nederlandse wetsvoorstel is niet hetzelfde als de Duitse wet die een affectieschadevergoeding mogelijk maakt. Er zijn drie belangrijke en grote verschillen.

Ten eerste heeft een naaste in Duitsland alleen recht op een vergoeding indien het slachtoffer overlijdt. Volgens het Nederlandse wetsvoorstel bestaat ook een recht op een vergoeding wanneer het slachtoffer ernstig en blijvend letsel heeft als gevolg van de aansprakelijke gebeurtenis.

Ten tweede kent het Nederlandse wetsvoorstel een vast bedrag toe aan een naaste en geldt een gesloten kring van gerechtigden. De bedragen variëren van € 12.500,- tot € 20.000,- en alleen degene die in een nauwe relatie met het slachtoffer staat heeft recht op een vergoeding. In Duitsland is er een open kring van gerechtigden en worden geen vaste bedragen toegekend, maar zal de vergoeding in het merendeel van de gevallen niet meer dan € 10.000,- bedragen.

Tot slot is het in Duitsland niet mogelijk om een vergoeding voor affectieschade én shockschade te krijgen, terwijl dit in Nederland wel mogelijk zal zijn (zodra het wetsvoorstel wordt aangenomen). Shockschade is schade die een derde oploopt doordat hij of zij met een schokkende gebeurtenis wordt geconfronteerd. Wanneer bijvoorbeeld een moeder ziet hoe haar kind betrokken raakt bij een ernstig verkeersongeval, kan zij om vergoeding van affectieschade en shockschade verzoeken.

Er zijn dus verschillen tussen het Nederlandse wetsvoorstel en de Duitse wet die vergoeding van affectieschade mogelijk maakt, maar nu Duitsland affectieschadevergoeding mogelijk maakt kan Nederland niet langer achterblijven. Hopelijk wordt het wetsvoorstel snel aangenomen.